تا پیش از برگزاری کنفرانس گفتگوهای امنیتی و دفاعی شانگری‌لا در سنگاپور شرکا و متحدان آسیایی آمریکا در وضعیت مضطرب‌کننده‌ای قرار داشتند. به هر حال این روزها به دلیل مسایلی مانند تنش‌های ایجاد شده بین قدرت‌های هسته‌ای هند و پاکستان، افزایش ناامیدی از سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و هم‌چنین جنگ‌ها و درگیری‌هایی که در اروپا و خاورمیانه در جریان است، شرایط پرتنشی در فضای ژئوپلیتیک دنیا حاکم شده است.
همه این‌ها علاوه بر تنش‌هایی است که در یکی دو سال گذشته بین ایالات متحده آمریکا و چین بر سر تایوان و دریای چین جنوبی وجود داشته است.
اما با این حال پیام پیت هگزت وزیر دفاع ایالات متحده به متحدان آمریکا می‌توانست بزرگ‌ترین عامل غافلگیرکننده این کنفرانس- در آستانه برگزاری این مجمع سالانه- به شمار آید. در گردهمایی قبلی از این نوع که همین چند ماه پیش در مونیخ برگزار شده بود، جی.دی ونس معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده با متهم کردن رهبران اروپایی به «ترس و فرار از دست رای‌دهندگان خود» کنفرانس را به آتش کشیده بود. آیا در آسیا نیز قرار بود شاهد رفتاری ونس‌گونه، البته این‌بار از سوی رئیس جدید پنتاگون باشیم؟!
به هیچ‌وجه. هگزت ارزیابی تند، اما نه چندان غیرمنتظره‌ای از چین ارائه داد و گفت که این کشور دارد خود را آماده حمله «قریب‌الوقوع» به تایوان می‌کند- و در ادامه نیز کشورهای آسیایی را تحت فشار قرار داد تا هزینه‌های دفاعی خود را تا بیش از ۵٪ از تولید ناخالص داخلی‌شان افزایش دهند. در این میان البته هیچ پلی خراب نشد و رویکرد دیپلماتیک او نیز- حتی با وجود روابط اقتصادی نزدیکی که بسیاری از کشورهای آسیایی با پکن دارند- مورد تحسین قرار گرفت. با این حال به‌رغم وضوح آشکار پیام نظامی واشنگتن، اما، پیام اقتصادی این کشور ابهام بسیاری داشت و این ابهام باعث نگرانی متحدین و شرکای آمریکا شد.
در پشت‌پرده و به بیانی بهتر در گفتگوهایی که خارج از سالن اصلی کنفرانس در راهروها جریان داشت، مقامات کشورهای آسیایی از این موضوع نگران بودند که نوسانات اقتصادی واشنگتن ممکن است- و می‌تواند- وعده‌های امنیتی‌اش را تضعیف کرده و زیر سایه قرار دهد. نکته این‌که حتی متحدان نزدیک واشنگتن نیز با احتیاط زیادی در قبال صحبت‌های وزیر دفاع آمریکا واکنش نشان دادند- و به عنوان مثال استرالیا با این که از رویکرد و تعامل هگزت استقبال کرد، اما نسبت به آسیب‌های ناشی از اعمال تعرفه‌های بالا از سوی آمریکا هشدار داد. در این میان مالزی نیز که درست بین پکن و واشنگتن گرفتار آمده بود، واکنش محتاطانه‌ای در مقابل صحبت‌های پیت هگزت به نمایش گذاشت.
هگزت ولی در پاسخ به نگرانی‌ها و ابهامات ایجاد شده درباره تضاد و تناقضات احتمالی دستور کار تجاری دولت ترامپ با انتظارات امنیتی‌اش گفت که صحبت‌های او بیشتر به تانک مربوط می‌شود، نه تجارت».
انور ابراهیم نخست‌وزیر مالزی در این زمینه گفت: «تجارت تنها به مثابه نمایش قدرت نرم نیست، بلکه بخشی از معماری استراتژیک ماست و بنابراین باید از آن محافظت شود. البته منظورم محافظت در برابر رقابت نیست، بلکه محافظت و جلوگیری از اعمال خودسرانه محدودیت‌های تجاری است». در ادامه رهبرانی چون امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه نیز نسبت به ایجاد «حوزه‌های اجبار» هشدار دادند.
غیبت وزیر دفاع چین که برای اولین بار از سال ۲۰۱۹ به بعد اتفاق می‌افتاد؛ به ایالات متحده آمریکا فضای بیشتری برای شکل‌دهی به دستور کار و به کشورهایی مانند فیلیپین نیز فضای بیشتری برای انتقاد از سیاست‌های پکن داده بود. غیبت چین و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن واشنگتن هم‌چنین باعث شده بود نگاه بسیاری از کشورها- برای حفظ تعادل- به یکدیگر و البته به اروپا باشد. پال جانسون وزیر دفاع سوئد با اشاره به این‌که «امسال سومین سال متوالی است که در این کنفرانس شرکت کرده»؛ گفت که «در کنفرانس امسال شاهد پررنگ‌ترین و بزرگ‌ترین حضور اروپا هستیم».
وزیر دفاع سوئد گفت: «پیامی که ما می‌خواهیم ارسال کنیم، این است که اگر می‌خواهیم شرکا و متحدینی مانند هند و اقیانوسیه به مشکلات امنیتی ما علاقه‌مند باشند، پس بهتر است ما هم به مشکلات آن‌ها علاقه نشان دهیم».
منبع: شفقنا
ثبت دیدگاه