چین که از طریق فشار اقتصادی و مقاومت استراتژیک، دولت ترامپ را به آتش‌بس تجاری وادار کرده بود، اکنون به نظر می‌رسد که همین بازی را با اروپا نیز در پیش گرفته است.
رویارویی تجاری و ژئوپلیتیکی
به نوشته نیویورک تایمز، چین در برابر محدودیت‌های تجاری رویکردی تلافی‌جویانه را در پیش گرفته و اروپا را به حمایت‌گرایی متهم کرده، صادرات مواد معدنی حیاتی را کاهش داده و روسیه را بیش از گذشته در آغوش گرفته است، به طوری که رهبر چین، تنها چند روز پیش از نشست رهبران اتحادیه اروپا در این هفته که میزبانش است، از مسکو حمایت کرد.
این اقدامات بخشی از موضع‌گیری سرسختانه‌ای است که پکن در اختلافات تجاری و ژئوپلیتیکی خود با بروکسل در پیش گرفته است. چین می‌خواهد اروپا تعرفه‌های سنگینی را که بر خودروهای برقی چینی اعمال کرده، لغو کند و از محدودیت‌های بیشتر در تجارت خودداری کند. رهبران اتحادیه اروپا، پکن را به چشم حامی بزرگ روسیه در جنگ اوکراین می‌بینند و نگرانند که چین محصولات مصنوعی ارزان قیمتی را که می‌تواند صنایع محلی را تضعیف کند، به بازار عرضه کند.
در طرف مقابل، پکن دریافته اهرمی دارد که می‌تواند در برابر فشارهای خارجی از آن استفاده کند. پکن با نشان دادن وابستگی صنعت جهانی به چین برای تأمین مواد معدنی حیاتی، در برابر جنگ تجاری تنبیهی دولت ترامپ ایستادگی کرد. و اکنون احتمالاً پکن چنین ارزیابی می‌کند که در موقعیت قوی‌تری قرار دارد، زیرا به گفته تحلیلگران، اتحاد غرب در حال فروپاشی است و سیاست خارجی «اول آمریکا»ی رئیس‌جمهور ترامپ، پیوندهای تاریخی بین اروپا و ایالات متحده را تضعیف می‌کند.
نظم جهانی در حال تغییر
به اعتقاد سیمونا گرانو، متخصص چین در دانشگاه زوریخ، «پکن درک می‌کند که نظم جهانی در حال تغییر است. از دیدگاه این کشور، ایالات متحده بیش از حد درگیر نزاع‌های متعدد در سراسر جهان و قطب‌بندی داخلی است. و با ظهور نشانه‌هایی از تفرقه یا خستگی در اتحاد فراآتلانتیک، رهبری چین فضای بیشتری برای دفاع از منافع خود، به ویژه در تجارت، فناوری و امنیت، می‌بیند».
این محاسبه در رویکرد چین به مذاکرات نشست پنجشنبه آتی مشهود است، که با حضور شی جین پینگ، رهبر پکن و اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، و همچنین دیگر رهبران ارشد اروپایی برگزار خواهد شد. دو طرف پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک را گرامی خواهند داشت – نوعی سالگرد که معمولاً فرصتی برای پکن برای نمایش مشارکت‌های خود خواهد بود.
با این حال، به نظر می‌رسد نحوه برگزاری این جلسه، دیدگاه چین نسبت به پویایی قدرت را برجسته می‌کند. این نشست در پکن برگزار می‌شود، واین در حالی است که نوبت بروکسل برای میزبانی این رویداد چرخشی بود. طبق گفته اتحادیه اروپا، این جلسه تنها یک روز طول خواهد کشید، با وجود اینکه قبلاً به عنوان یک رویداد دو روزه اعلام شده بود. انتظارات برای هرگونه نتیجه مشخص از این اجلاس پایین است.
اتحادیه اروپا متشکل از ۲۷ کشور، بین تمایل به انعقاد یک توافق تجاری با ایالات متحده، که منطقه را برای اتخاذ موضع سختگیرانه‌تر در قبال چین تحت فشار قرار می‌دهد، و لزوم حفظ روابط پایدار با چین، گیر افتاده است. اما بروکسل در سال‌های اخیر به دلیل عدم تعادل تجاری گسترده که سال گذشته به بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار رسید، و همچنین همسویی پکن با روسیه، با پکن بیشتر درگیر شده است.
خانم فون در لاین در سخنرانی این ماه خود در پارلمان اروپا، چین را به «پر کردن بازارهای جهانی با کالاهای ارزان و یارانه‌ای برای از بین بردن رقبا» و تبعیض علیه شرکت‌های اروپایی که در چین تجارت می‌کنند، متهم کرد. او همچنین هشدار داد که حمایت چین از مسکو در جنگ با اوکراین باعث ایجاد بی‌ثباتی در اروپا می‌شود. او گفت که قصد دارد این نگرانی‌ها را با مقامات چینی در نشست پکن مطرح کند. اگر قدرت‌نمایی اخیر چین نشانه‌ای از این موضوع باشد، بعید است که چین در این نشست چنین انتقاداتی را بپذیرد. در واکنش، مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، به خانم فون در لاین حمله کرد و گفت که این «ذهنیت» اتحادیه اروپا است که نیاز به «تعادل مجدد» دارد، نه رابطه تجاری چین با اروپا.
نیاز متقابل
در اوایل سال جاری، چین صادرات مواد معدنی کمیاب به اروپا را کاهش داد و زنگ خطر را برای شرکت‌های فناوری پیشرفته در سراسر اروپا به صدا درآورده و باعث تعطیلی موقت خطوط تولید در تولیدکنندگان قطعات خودرو در اروپا شد. و این ماه، چین با اعمال محدودیت‌های مشابه خرید دولتی تجهیزات پزشکی اروپایی توسط اتحادیه اروپا، به محدودیت‌های اتحادیه اروپا در خرید تجهیزات پزشکی چینی توسط دولت پاسخ داد.
با وجود موضع تهاجمی، پکن نمی‌تواند اروپا را بیش از حد تحت فشار قرار دهد. چین برای جذب مازاد خودروهای برقی، باتری‌ها و پنل‌های خورشیدی که کارخانه‌هایش تولید می‌کنند، به بازارهای اروپایی نیاز دارد. در داخل کشور، جنگ‌های عظیم قیمت، سود را کاهش داده است و حتی شی و دیگر رهبران را بر آن داشته که به شرکت‌ها در مورد «رقابت نامنظم و کم‌قیمت» هشدار دهند. و اهمیت اروپا تنها زمانی افزایش یافته است که دولت ترامپ سعی می‌کند بازارهای دیگر را به روی چین ببندد.
گرانو گفت: «اروپا همچنان یک شریک اقتصادی ضروری برای چین است. اما اگر پکن بیش از حد از موقعیت خود استفاده کند، ممکن است منزوی‌تر شود». با این حال، چین در مورد روابط نزدیک خود با روسیه – که پکن آن را شریکی ارزشمند در ایجاد توازن در برابر غرب می‌داند – همچنان سرسخت باقی مانده است. اروپا مدت‌هاست که شکایت دارد که خرید نفت روسیه توسط پکن و عرضه فناوری‌های دو منظوره توسط آن، کرملین را قادر ساخته است تا جنگ خود را در اوکراین طولانی‌تر کند.
چین ادعای بی‌طرفی در این درگیری را دارد، موضعی که با شک و تردید عمیقی در غرب روبرو شده است، تا حدی به دلیل نزدیکی چین و روسیه. شی هفته گذشته در دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در پکن، از مسکو خواست تا روابط خود را «تعمیق» کرده و «منافع امنیتی» خود را «حفظ» کنند. و اوایل این ماه، وانگ یی، دیپلمات ارشد چین، به طور خصوصی به مقامات اتحادیه اروپا در بروکسل گفت که به نفع پکن نیست که جنگ پایان یابد زیرا ممکن است توجه ایالات متحده را به سمت آسیا معطوف کند.
به اعتقاد ویکتور گائو، دیپلمات سابق چینی و معاون رئیس مرکز چین و جهانی شدن، استراتژی چین در قبال اروپا اساساً تفرقه بینداز و حکومت کن است. چین اتحادیه اروپا را جنگ‌طلب می‌دانست و در عین حال به دنبال به حداقل رساندن تأثیر سیاست‌های آن بود و در عین حال به دنبال جلب توجه شرکت‌های پیشرو اروپا، یعنی آلمان و فرانسه، بود.
فیلیپ لو کور، عضو ارشد مرکز تحلیل چین در موسسه سیاست‌گذاری انجمن آسیا، که دیگر به سازش بروکسل و پکن در تجارت خوشبین نیست، گفت: امیدها مبنی بر اینکه پکن به اروپا کمک کند تا کرملین را برای پایان دادن به جنگ خود تحت فشار قرار دهد، «از بین رفته است». او گفت: «هیچ اعتمادی بین دو طرف وجود ندارد.»
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه