در شرایطی که پس از چند روز درگیری و خطر تشدید تنش‌ها میان سوریه و اسرائیل، بامداد روز شنبه سفیر ایالات متحده در ترکیه آتش‌بس میان طرفین اعلام کرد، پرسش‌ها در مورد دلایل این مسئله شدت گرفته است.
خشم ریاض
در این شرایط، عربستان سعودی به ایالات متحده گفته که نیروهای امنیتی سوریه باید علیرغم مخالفت اسرائیل، اجازه استقرار در جنوب ناآرام سوریه را داشته باشند. یک مقام آمریکایی که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، این موضوع را به این وب‌سایت اعلام کرده است.
به گفته این مقام، وزیر خارجه عربستان، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، تأکید کرده که پادشاهی عربستان از اعمال کنترل نظامی سوریه بر استان سویدا حمایت می‌کند.
در بیانیه‌ای که وزارت خارجه آمریکا درباره این تماس منتشر کرده آمده است که دو طرف درباره مسائل امنیتی منطقه‌ای، از جمله تلاش‌ها برای پایان دادن به خشونت در سوریه گفت‌وگو کرده‌اند، اما جزئیات بیشتری ارائه نشده است.
این مقام آمریکایی و یک منبع دیپلماتیک دیگر که با تحولات آشناست گفته‌اند که عربستان «عصبانی» است از اینکه اسرائیل به نیروهای سوری حمله کرده و به دولت دمشق دستور می‌دهد که کجا نیرو مستقر کند.
صحنه درگیری‌های فرقه‌ای
در روزهای اخیر، سویدا صحنه درگیری‌های فرقه‌ای بین جامعه عمدتاً دروزی و بادیه نشین‌های سنی بوده است. پس از آغاز درگیری‌های خونین در روز یکشنبه، دولت سوریه به درخواست مقامات محلی، نیروهایی را به سویدا اعزام کرد؛ امری که باعث حملات هوایی شدید اسرائیل علیه ارتش سوریه شد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، سپس دستور داد که دولت سوریه از استقرار نیرو در جنوب خودداری کند. اما زمانی که رئیس‌جمهور موقت سوریه، احمد الشرع، این دستور را نادیده گرفت و نیرو اعزام کرد، اسرائیل کاروان‌های ارتش سوریه را هدف قرار داد. روز چهارشنبه نیز اسرائیل وزارت دفاع سوریه و مناطقی نزدیک کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق را بمباران کرد.
مقامات کنونی و سابق آمریکایی، عربی و اسرائیلی گفته‌اند که نتانیاهو در تلاش است تا منطقه نفوذی در جنوب سوریه ایجاد کند، امری که موجب نگرانی متحدان عرب آمریکا و ترکیه شده است. اما در نهایت در روز جمعه، اسرائیل تصمیم گرفت اجازه دهد نیروهای امنیت داخلی سوریه برای مدت ۴۸ ساعت به‌طور محدود وارد سویدا شوند.
منطقه حائل
یک مقام دیگر آمریکایی در منطقه که تحولات را از نزدیک دنبال می‌کند، گفت که تلاش اسرائیل برای ایجاد منطقه نفوذ در جنوب سوریه با طرحی که فرستاده ترامپ به سوریه و سفیر آمریکا در ترکیه، تام باراک، هفته گذشته درباره سوریه واحد و متمرکز مطرح کرده بود، در تضاد است. این مقام گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهور و دیگر مقامات دولت درباره مسیر آینده سوریه کاملاً روشن صحبت کرده‌اند.»
یک منبع منطقه‌ای دوم نیز تأیید کرد که ایالات متحده از حملات اسرائیل ناراضی است. مداخله اسرائیل در سویدا برای دولت ترامپ دردسرساز شده، چرا که در همین زمان واشنگتن در حال فشار بر نیروهای دموکراتیک سوریه تحت رهبری کردها برای پذیرش اقتدار دمشق است.
اگرچه آمریکا و نیروهای دموکراتیک سوریه در مبارزه با داعش متحد بودند، اما اکنون واشنگتن می‌خواهد این نیروها در ارتش سوریه ادغام شوند و از حفظ منطقه خودمختار در شمال‌شرق کشور صرف‌نظر کنند.
احمد الشرع، که پیش‌تر از رهبران هیات تحریر الشام و قبل از آن شاخه القاعده در سوریه بوده، در دسامبر ۲۰۲۴ با کنار زدن بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق و دیکتاتور سوریه، قدرت را در دست گرفت.
عربستان سعودی، ترکیه، مصر، اردن، امارات متحده عربی و دیگر کشورهای عربی نیز روز پنج‌شنبه با صدور بیانیه‌ای حمایت «تزلزل‌ناپذیر» خود از امنیت، وحدت، ثبات و حاکمیت سوریه را اعلام کردند. در بیانیه‌ای که کشورهای عربی صادر کردند، حملات اسرائیل «نقض آشکار حاکمیت سوریه» توصیف شده و در آن بر «رد هرگونه مداخله خارجی در امور داخلی سوریه» تأکید شده است.
«سرمایه‌گذاری سیاسی الشرع»
تصمیم عربستان برای حمایت از احمد الشرع و تأیید اقتدار نظامی او در سویدا چندان غیرمنتظره نیست. در ماه مه، عربستان میزبان دیدار مستقیم بین رئیس‌جمهور سوریه و دونالد ترامپ در ریاض بود. ترامپ گفته بود که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، او را قانع کرده‌اند که تمامی تحریم‌ها علیه سوریه را لغو کند؛ تصمیمی که به گفته دیپلمات‌ها برخلاف خواست اسرائیل بوده است.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان نیز روز چهارشنبه با همتای ترکیه‌ای خود، هاکان فیدان گفت‌وگو کرده است.
در حالی که کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان و قطر منابع مالی لازم برای بازسازی سوریه را دارند، الشرع رابطه نزدیکی با آنکارا دارد. در ماه آوریل، اسرائیل چندین پایگاه هوایی سوریه را بمباران کرد، پایگاه‌هایی که ترکیه قصد داشت از آن‌ها برای آموزش نیروهای امنیتی تحت فرمان الشرع استفاده کند.
یک مقام آمریکایی به میدل‌ایست‌آی گفت: «عربستان به ثبات و بازسازی سوریه متعهد است و این شامل حمایت از احمد الشرع نیز می‌شود.» تمام این تحولات در حالی رخ می‌دهد که ترامپ اعلام کرده همچنان به دنبال میانجی‌گری برای توافق عادی‌سازی روابط میان دو شریک کلیدی خود عربستان و اسرائیل است.
میدل‌ایست‌آی پیش‌تر نخستین رسانه‌ای بود که گزارش داد عربستان در ماه مه از ترامپ خواسته بود حملات آمریکا به حوثی‌های یمن را متوقف کند. این تصمیم ترامپ نیز به طور گسترده به‌عنوان اقدامی برخلاف منافع اسرائیل تلقی شد.
منبع: اکوایران به نقل از مبدل ایست آی
ثبت دیدگاه