پس از سپری کردن سالی موفق در ۲۰۲۵، شی جینپینگ و رهبری چین در ۲۰۲۶ با دورانی پر از وسوسه روبهرو هستند. وسوسههایی که میتواند جایگاه چین در سطح بینالمللی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
وسوسههای آقای شی
به نوشته اکونومیست، هیچکس انتظار نداشت سال اول دولت ترامپ برای چین آسان باشد، اما برای پکن بهقدر کافی خوب پیش رفت. آنها تاکنون در دوران ترامپ کارتهای خود را هوشمندانه بازی کردهاند: اقتصاد چین را از آتش جنگ تجاری در امان نگه داشتهاند، بهتلافی دقیق و حسابشده پرداختهاند و در عین حال در تنش های بینالمللی عق ماندند تا تخریب نظم جهانی تحت رهبری آمریکا با سرعت بیشتری پیش برود.
اما غرور بیشازحد، دشمن حزب کمونیست است. در سال ۲۰۲۶، آقای شی ممکن است وسوسه شود که منافع چین را تهاجمیتر پیش ببرد. این مسئله خطر زیادهروی را در سه حوزه ایجاد میکند: تجارت، تایوان و تدوین قواعد جهانی به رهبری چین.
اشباع جهان با کالاهای چینی
اقتصاد چین در دوران دشوار ریاست جمهوری ترامپ، با وجود تعرفهها و تعدیل دردناک بخش مسکن، حدود ۵ درصد رشد کرد. مصرفکنندهها محتاط بودند، اما اشتهای ریسک در بخش خصوصی بهشدت بالا رفت. تا نوامبر ۲۰۲۵، چین توانست در عرضه اولیه سهام بیش از والاستریت سرمایه جذب کند. دیگر کسی نمیتواند بگوید «چین غیرقابل سرمایهگذاری» است.
جنگ تجاری، تایید کننده کارزار دهساله شی برای حذف گلوگاههای خارجی و تقویت خودکفایی چین است. شرکتهای بومی تولید تراشه و هوش مصنوعی در ۲۰۲۵ رونق گرفتند و سهم تجارت چین که به یوان (نه دلار) فاکتور میشود به رقم چشمگیر ۳۰ درصد رسید و ذخیره نفت استراتژیک خود را به رکورد ۱٫۲ میلیارد بشکه رساند. در اولین دیدار رو در رو با دونالد ترامپ پس از شش سال (اکتبر ۲۰۲۵)، شی درحالیکه هیچ مصالحهای درباره چشماندازش برای سلطه فناورانه و صنعتی نکرد، پیشنهادهایی خوشایند برای هواداران «مگا» درباره فنتانیل و سویا ارائه داد. برنامه پنجساله جدید چین که در مارس ۲۰۲۶ منتشر میشود، بیشتر بر این هدف تأکید خواهد کرد.
این تمایل ذاتی به زیادهروی ممکن است در ۲۰۲۶ به شیوههای مختلفی بروز کند. نخست، اگر شی برنامه فناورانه–صنعتی خود را بیش از حد پیش ببرد، همزمان با منحرف کردن تجارت از آمریکا، صادرات چین به باقی جهان در نه ماه نخست ۲۰۲۵ بهصورت سالانه ۱۱ درصد افزایش یافت. تا اواخر ۲۰۲۵ کسری تجاری سالانهشده آلمان با چین به ۱۰۰ میلیارد دلار نزدیک شده بود. بیوایدی، خودروساز چینی، برنامه دارد تا اواخر ۲۰۲۶ به ۲هزار فروشگاه در اروپا برسد. اگر چین جهان را با صادرات بیشتر اشباع کند، هراس از صنعتزدایی در غرب و تعرفههای بیشتر شکل خواهد گرفت.
تسلط بر تایوان زیر سایه ابهام آمریکا
شکل دوم غرور چینی میتواند در مسئله تایوان نمایان شود. جاسوسان آمریکایی معتقدند شی به ارتش آزادیبخش گفته است باید تا ۲۰۲۷ قادر به حمله به این جزیره خودگردان باشد؛ همان سالی که کنگره پنجساله حزب کمونیست برگزار میشود و مسئله جانشینی پررنگ خواهد بود. برخی از مشاوران شی ممکن است استدلال کنند که در ۲۰۲۶ شرایط برای یک کارزار تهاجمی در «منطقه خاکستری» علیه تایوان، بهتر از هر زمان دیگری است.
ترامپ درباره دفاع از تایوان دودل است، تهدید تعرفههای تنبیهی آمریکا کارکرد خود را از دست داده، رأیدهندگان تایوانی دوپاره شدهاند و چین حمایت حدود ۷۰ کشور را برای سلطه به هرشکلی دارد. شعلهور کردن تنشها میتواند در دوران ترامپ اثرات غیرقابل پیشبینی داشته باشد، زیرا ممکن است رقابت تسلیحاتی منطقهای را در میان متحدان آمریکا که از رها شدن میترسند، آغاز کند.
چین قواعد جدید جهانی را خواهد نوشت
در حالی که آقای شی تجارت و تایوان را سبکوسنگین میکند، ممکن است وسوسه شود قواعد جهانی بیشتری را تحت رهبری چین برای جایگزینی قواعد رو به زوال غرب پیشنهاد کند. تا اواخر ۲۰۲۵ نشانههایی از این نوع سوم غرور دیده شد. چین «ابتکار حکمرانی جهانی» را برای ایجاد قواعد جدید در حوزههای مالی، هوش مصنوعی، اقلیم و فضا راه انداخت و طرحی جهانی برای مجوزدهی اجباری منابع کمیاب مورد استفاده در صنایع پیشرفته ارائه داد. درست است که این نوع قدرتنمایی فراسرزمینی تقلیدی از روش آمریکاست، اما در ۲۰۲۶ همچنان نامحبوب خواهد بود، بهویژه در دموکراسیهایی که از وابستگی به چین اقتدارگرا میترسند.
نیازی به وسوسه نیست؛ ترامپ هست
اگر شی عاقل باشد، از این وسوسهها دوری خواهد کرد. او ظرفیت صنعتی مازاد را برای کند کردن موج صادرات مهار میکند و تقاضای داخلی را تقویت میکند؛ منتظر میماند ببیند آیا موقعیت تایوان بیش از این تضعیف میشود یا نه؛ و به جهان نشان میدهد که چین میتواند زیرساختهای جهانی مانند پرداختها، فناوری پاک، هوش مصنوعی و رایانش ابری را بدون اعمال اجبار ارائه کند. دلیلش این نیست که چین لزوماً به احتیاط باور دارد، بلکه به این خاطر است که ترامپ احتمالاً کارآمدتر از چین، به فروریختن بیشتر نظام بازرگانی و امنیتی تحت رهبری غرب ادامه خواهد داد. تا نوامبر ۲۰۲۶ ده سال از نخستین گفتوگوی آن دو گذشته است. آن زمان شی گفته بود بر «همکاری برد–برد، با کنترل سازنده اختلافات» توافق کردهاند. اوضاع اینگونه پیش نرفته است. اما اگر چین بتواند در برابر وسوسه مقاومت کند، ۲۰۲۶ را با تقویت برتری خود به پایان خواهد رساند.
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه