وال استریت ژورنال می‌نویسد: این قماری است که با شباهت بسیارش به دیپلماسی نامتعارف ترامپ برای آزادی اسرای صهیونیست، تفکر سنتی در مورد مشکلات لاینحل منطقه را به تمسخر گرفته و خطر شعله‌ور شدن تنش‌ها بین اسرائیل – فلسطینی‌ها و حتی جهان اسلام را به دنبال دارد.
ترامپ روز دوشنبه در اراضی اشغالی چشم‌انداز گسترده‌ای را برای پایان دادن به خشونت یک قرنی خاورمیانه ارائه داد.
او در سخنرانی خود در اراضی اشغالی پیشنهاد صلح با ایران را هم مطرح کرد؛ از حلقه وسیع‌تری از کشورها خواست تا روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار کنند و خواستار منطقه‌ای عاری از درگیری و افراط‌گرایی شد و در پارلمان صهیونیست‌ها آن را « طلوع تاریخی خاورمیانه جدید» نامید.
این قبیل صحبت‌ها اغلب ناامیدی یا بدتر شدن اوضاع را به دنبال داشته است؛ خاورمیانه گورستان طرح‌های بلندپروازانه است.
نومحافظه‌کاران دولت «جورج بوش پسر» رئیس جمهور پیشین آمریکا امیدوار بودند با سرنگونی صدام، دموکراسی را بنا نهند اما در نهایت شورشی ویرانگر را موجب شدند که سرکوب آن سال‌ها زمان برد.
طرح «جو بایدن» برای تضمین پایان جنگ غزه و استفاده از آن برای ایجاد پیشرفت به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی و گسترش روابط دیپلماتیک اعراب با اسرائیل هرگز به نتیجه نرسید.
حتی توافق‌نامه‌های نسبتا هدفمند اسلو در سال ۱۹۹۳ که با هدف ترسیم مسیری برای صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها منعقد شده بود، در نهایت در بحبوحه فشار افراط‌گرایان هر دو طرف از هم پاشید.
از همین حالا شکاف‌هایی در مرحله دوم طرح صلح ترامپ دیده می‌شود اگرچه در اجلاس مصر تلاش شد حمایت کشورهای زیادی در منطقه و جهان از آن به نمایش گذاشته شود.البته بدون حضور نتانیاهو، نخست‌وزیر صهیونیست. افراد آگاه گفتند که تعدادی از کشورهای خاورمیانه با حضور او مخالف بودند. ویرانی نوار غزه حضور سیاسی در کنار نتانیاهو را دشوار و اقدامات سال گذشته، کشورهای عربی را نسبت به ارتش و سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل محتاط کرده است.
در نهایت نشست شرم الشیخ با امضای تعهد مبهم صلح توسط ترامپ و سران کشورهای ترکیه، مصر و قطر پایان یافت. یکی از نمایندگان در پاسخ به این سوال که اوضاع چگونه پیش می‌رود، کلیپی از یک سریال معروف مصری را ارسال کرد که نشان می‌داد یک رئیس بدبخت بی‌هدف درها و کشوهای میز خود را باز و بسته می‌کند.
با این همه جنگ در غزه به ظاهر پایان یافت. اما «مایکل اورن» سفیر سابق اسرائیل در واشنگتن در دوران دولت بایدن، معتقد است: «این آغازی برای پایان است. اکنون کار سخت تازه شروع شده است.»
چند نکته قابل توجه
طرح ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه، شامل عدم حضور حماس در هرگونه عرصه سیاسی غزه، ایجاد یک دولت جدید و غیرسیاسی فلسطینی و ایجاد یک نیروی چندملیتی به رهبری اعراب برای تامین امنیت است. حماس هرگونه درخواست برای خلع سلاح را رد کرده و بعید است اعراب در این وضعیت آشفته، به ویژه بدون هیچ پیشرفتی به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی، که روی میز قرار ندارد، نیروییی اعزام کنند.
دیپلمات‌های عرب می‌گویند مذاکرات در مورد جزئیات اجرای این طرح حتی آغاز هم نشده و این روند را تنها یک اعلام موفقیت و سپس واگذاری جزئیات به تیم‌های مذاکره‌کننده توصیف کردند.
«مایکل اورن» می‌گوید، این امر به دیپلماسی زیادی از سوی ایالات متحده نیاز دارد و زمان زیادی برای رویارویی با چالش‌های پیش رو می‌طلبد.
تحلیلگران نگرانند که رئیس جمهوری که اغلب از موضوعی به موضوع دیگر می‌پرد، قبل از اتمام کار، علاقه خود را از دست بدهد.
ترامپ پیش از ترک اراضی اشغالی به استیو ویتکاف، فرستاده ویژه گفته بود که زمان توجه به توافق هسته‌ای با ایران فرا رسیده است، اما نه قبل از حل و فصل جنگ در اوکراین.
«آرون دیوید میلر» مذاکره‌کننده سابق آمریکا در خاورمیانه و عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی گفت: «ترامپ باید آماده باشد تا این روند را تا انتها ادامه دهد. اگر او این کار را نکند، اوضاع به هم می‌ریزد و در نهایت غزه‌ای خواهیم داشت که بیشتر شبیه ششم اکتبر است، چه حماس در آن دخیل باشد چه نباشد.» اشاره او به روز قبل از شروع جنگ فعلی در سال ۲۰۲۳ است.
ترامپ و طرح صلح او در اراضی اشغالی از حمایت بزرگی برخوردار شد که نشان‌دهنده تمایل اسرائیلی‌ها به پایان جنگ است. اسرائیلی‌ها دو سال فشار را بر نیروهای خود تجربه کردند که بیشتر این فشارها بر نیروهای ذخیره غیرنظامی بود که شغل و خانواده‌های خود را رها کردند. اقتصاد هم از این جنگ دچار رکود شد.
اما در طرف فلسطینی شرایط متفاوت است؛ «محمد هدیه» وکیل و میانجی‌گر فعال در دادگاه‌های فلسطین، گفت فلسطینی‌ها از پایان فصل دشواری از جنگ غزه خوشحال هستند. اما آنها همچنین نگرانند که اگر اسرائیل احساس کند دست بازتری برای سرکوب دارد، این می‌تواند آغاز واقعیتی بی‌رحمانه‌تر و آشفته‌تر برای ساکنان غزه و همچنین فلسطینی‌های کرانه باختری اشغالی باشد.
وی افزود، سوال این است که آیا ساکنان اراضی اشغالی اکنون که اسرا آزاد شده‌اند، به فشار بر دولت نتانیاهو برای پایان دادن به جنگ ادامه خواهند داد یا خیر. آیا آنها مردمان صلح هستند یا جنگ؟
متبع: ایسنا
ثبت دیدگاه