ایالات متحده آمریکا در حال حاضر هفت سامانه دفاع موشکی پیشرفته از نوع تاد در اختیار دارد؛ سامانهای گرانقیمت و پیچیده که برای رهگیری موشکهای بالستیک در ارتفاع بالا طراحی شده است. در جریان جنگ ۱۲ روزهای که در ماه ژوئن با ایران درگرفت، دو عدد از این سامانهها به اسرائیل منتقل شدند، اما حتی این اقدام کمکی به پوشش کامل موج حملات ایران نکرد.
ه گفته مقامات آمریکایی، این سامانهها در کنار سامانههای بومی اسرائیلی بهکار گرفته شدند، اما بهسرعت مهمات خود را مصرف کردند. بیش از ۱۵۰ موشک توسط اپراتورهای تاد شلیک شد تا موجهای پیدرپی موشکهای بالستیک ایران سرنگون شوند. این رقم معادل تقریباً یکچهارم کل موشکهای رهگیری است که پنتاگون از آغاز خرید این سامانه تاکنون تهیه کرده است.
به گزارش والاستریتژورنال، شدت درگیری و نیاز فوری به رهگیرها تا جایی پیش رفت که پنتاگون در مقطعی بررسی کرد که آیا میتوان بخشی از موشکهای رهگیری خریداری شده توسط عربستان سعودی را به اسرائیل منتقل کرد یا نه. این تصمیم به دلیل تهدید همزمان زیرساختهای عربستان، با حساسیت زیادی روبهرو بود.
در این نبرد تنها سامانه تاد زیر فشار قرار نگرفت. ناوهای جنگی آمریکا نیز تعداد زیادی از موشکهای رهگیر دریاپایه خود را بهکار گرفتند. اسرائیل نیز ذخایر داخلی خود را برای سامانههای پدافندی بومیاش تقریباً به پایان رساند. با این حال، دهها موشک ایرانی توانستند از سپرهای دفاعی عبور کنند و به اهداف برخورد کنند.
با وجود عملکرد قابلتوجه سامانههای آمریکایی، این درگیری نشان داد که شکاف نگرانکنندهای در آمادگی لجستیکی و ذخایر تسلیحاتی آمریکا وجود دارد. پنتاگون در حال حاضر به بررسی دقیق نحوه عملکرد این سامانهها مشغول است، از جمله کارایی موشکهای رهگیر و نحوه استفاده از آنها.
بسیاری از تحلیلگران نظامی در آمریکا میگویند سامانههای دفاع موشکی موجود عمدتاً برای مقابله با تهدیدات هدفمند از سوی روسیه، چین یا کره شمالی طراحی شدهاند، نه برای حجم بالا و پرتعداد موشکهایی که کشورهایی مثل ایران یا گروههایی مانند حوثیها در اختیار دارند. این تهدیدات بهشدت ارزانتر اما پرتعدادتر هستند.
در بهار امسال نیز آمریکا در دریای سرخ با نیروهای حوثی درگیر شد؛ گروهی که استفاده از موشک را به ستون فقرات زرادخانه خود تبدیل کردهاند. در اروپا نیز اوکراین بهطور مداوم زیر بمباران موشکی و پهپادی روسیه قرار دارد. چین هم در حال افزایش چشمگیر توان موشکی خود است تا در صورت درگیری احتمالی بر سر تایوان، ایالات متحده را از مداخله بازدارد.
تام کاراکو، مدیر پروژه دفاع موشکی در اندیشکده «مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی»، گفت: «ما سرانجام داریم از خواب بیدار میشویم. باید با جدیت، انبوهی از مهمات دفاعی تهیه کنیم.» برد کوپر، دریابد دوم نیروی دریایی آمریکا که بهزودی فرماندهی سنتکام (فرماندهی مرکزی آمریکا) را برعهده خواهد گرفت، در ژوئن به کنگره هشدار داد: «من درباره همه چیز نگرانم، اما یکی از نگرانیهای اصلی، مهمات و عمق انبارهای تسلیحاتی است.»
هر سامانه تاد میتواند از شش پرتابگر، در مجموع ۴۸ موشک رهگیر را نگهداری کند. برای عملکرد ۲۴ ساعته، این سامانه به حدود ۱۰۰ نیروی نظامی نیاز دارد تا وظایفی همچون بارگذاری، تحلیل دادهها، نگهداری و شلیک را انجام دهند.
دن شاپیرو، مسئول پیشین سیاست خاورمیانه در پنتاگون در دولت جو بایدن و اکنون عضو ارشد اندیشکده «شورای آتلانتیک»، گفت: «تاکنون سابقه نداشته که ایالات متحده دو سامانه تاد را بهطور همزمان در یک جا مستقر کند. این اقدام، یک تعهد استثنایی از سوی آمریکا به امنیت اسرائیل محسوب میشود.»
پنتاگون در جریان جنگ، محمولهای از موشکهای جدید به اسرائیل ارسال کرد، اما ذخایر بهشدت محدود بودند. هر موشک تاد حدود ۱۳ میلیون دلار قیمت دارد و از سال ۲۰۱۰، حدود ۶۵۰ عدد از آنها خریداری شدهاند. در سال مالی آینده، آمریکا برنامه دارد که ۳۷ موشک دیگر تهیه کند. شرکت «لاکهید مارتین»، سازنده این سامانهها، اعلام کرده که میتواند در سال جاری حدود ۱۰۰ موشک بسازد و بهدنبال افزایش ظرفیت تولید برای سفارشهای جدید است. به گفته وس رامبا، پژوهشگر اندیشکده CSIS، بازسازی کامل موشکهای مصرفشده در این جنگ ممکن است بیش از یک سال زمان ببرد و بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
در حال حاضر، از هفت سامانه فعال تاد، دو سامانه در اسرائیل مستقر هستند، دو سامانه دیگر به گوام و کره جنوبی اختصاص داده شدهاند، یکی در عربستان سعودی قرار دارد و دو سامانه دیگر در خاک اصلی آمریکا باقی ماندهاند. سامانه هشتم ساخته شده ولی هنوز بهطور کامل عملیاتی نشده است.
به گفته یکی از افسران ارتش که در آموزش نیروهای پدافند هوایی فعالیت دارد، آمریکا با کمبود «زمان استراحت» برای یگانها مواجه است، یعنی امکان چرخش مؤثر میان استقرار، تعمیرات و آموزش از بین رفته است.
در اسرائیل، با وجود سامانههایی چون «پیکان»، «فلاخن داوود» و «گنبد آهنین»، ذخایر رهگیرها در حال پایان بود. به گفته یکی از مقامات آمریکایی، اگر ایران چند موج موشکی دیگر شلیک میکرد، اسرائیل ممکن بود ذخایر موشکهای پیکان ۳ را بهطور کامل مصرف کند.
آمریکا در پاسخ به شدت حملات، هفت ناوشکن کلاس «آرلی برک» را به مدیترانه شرقی و دریای سرخ اعزام کرد. این ناوها به موشکهای استاندارد SM-2، SM-3 و SM-6 مجهز هستند. در جریان جنگ، ۸۰ موشک SM-3 شلیک شد. هرکدام از این موشکها که توسط شرکت RTX ساخته میشوند، بین ۸ تا ۲۵ میلیون دلار قیمت دارند.
با وجود این، دو مقام دفاعی اظهار داشتند که SM-3ها، که اولینبار سال گذشته در یک درگیری واقعی استفاده شدند، کمتر از حد انتظار مؤثر بودند. ارتش آمریکا اکنون در حال بررسی دقیق عملکرد این موشکهاست. سخنگوی شرکت آرتیایکس گفت که دادههای رزمی عملکرد موفق SM-3 را تأیید میکند، اما شرایط میدانی جنگ ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
به گفته دو افسر نیروی دریایی، احتمال دارد که بهدلیل اتکا به ارتباطات صوتی میان آمریکا و اسرائیل، چند ناو بهطور همزمان به یک هدف شلیک کرده باشند. در «مه جنگ»، تشخیص میان کلاهکها، طعمهها و قطعات موشک برای ملوانان دشوار شده بود.
تری فرید، مهندس ارشد آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز، گفت: «در شرایط حملات فشرده، دستیابی به انهدام دقیق اهداف، بسیار پیچیدهتر میشود.»
در پایان، چالش دیگر آن است که ناوهای آمریکایی پس از شلیک همه موشکها، مجبور بودند به بندر بازگردند چون هنوز فناوری امنی برای بارگذاری مجدد در دریا وجود ندارد. موشکهای بزرگ و سنگین داخل کنیستر، هنگام نوسان کشتی، قابلیت بارگذاری ندارندو این درگیری با چین را به بحران لجستیکی جدی بدل میکند. کاراکو در پایان هشدار داد: «اگر ایران دوباره همین حملات را انجام دهد ما دیگر توان تکرار آن را نداریم.»
منبع: آکوایران به نقل از وال استریت ژورنال
ثبت دیدگاه