وال استریت‌ژورنال: تنش میان شاخه سیاسی و نظامی حماس بر سر خلع سلاح / آیا رزمندگان سلاح بر زمین می‌گذارند؟

عزالدین الحداد که پس از کشته شدن (شهادت) یحیی و محمد سنوار در حملات اسرائیل رهبری شاخه نظامی حماس را بر عهده گرفت، به میانجی‌ها گفته که آماده مصالحه است. به گفته میانجی‌ها، الحداد حاضر است راکت‌ها و دیگر سلاح‌های تهاجمی را به انبارهای مصر و سازمان ملل تحویل دهد، اما می‌خواهد سلاح‌های سبک مانند تفنگ‌های تهاجمی را که حماس آن‌ها را دفاعی می‌داند، حفظ کند.

به گفته میانجی‌ها، فرماندهان حماس در داخل غزه نگرانند که با پذیرش توافقی که عملا به معنای تسلیم باشد، نتوانند پایبندی نیروهای خود را به مطالبات خلع‌سلاح تضمین کنند. این سازمان از آغاز جنگ، جوانان زیادی را جذب کرده است که اغلب خانه‌هایشان ویران شده یا اعضای خانواده‌شان کشته شده‌اند و چنین نیروهایی ممکن است حاضر نشوند سلاح‌هایشان را زمین بگذارند.

بحث‌برانگیزترین بندهای طرح، الزام حماس به خلع‌سلاح، تحویل دادن سلاح‌ها و آزادی ۴۸ گروگان اسرائیلی زنده و کشته‌شده طی ۷۲ ساعت پس از پذیرش توافق است.

منتقدان درون گروه، این پیشنهاد را نه یک توافق صلح واقعی بلکه «آتش‌بس ۷۲ ساعته» می‌خوانند که بی‌اعتمادی آن‌ها به اسرائیل را بازتاب می‌دهد. حماس روز جمعه گفت خواهان «مذاکرات برای بحث درباره جزئیات» است که به نظر می‌رسد شامل موضوع آزادی گروگان‌ها نیز می‌شود.

ترامپ روز جمعه در شبکه‌های اجتماعی نوشت که باور دارد حماس «برای صلح پایدار آماده است».

او از اسرائیل خواست «فورا بمباران غزه را متوقف کند» تا شرایط امن برای آزادی گروگان‌ها فراهم شود. اظهارات او بازتاب‌دهنده برداشت کاخ سفید از بیانیه حماس مبنی بر پذیرش طرح است.

اما به گفته میانجی‌ها، رهبران نظامی حماس اصرار دارند هرگونه آزادی گروگان‌ها باید به جدول‌زمان‌بندی روشن برای خروج نیروهای اسرائیلی از غزه گره بخورد. حماس در بیانیه روز جمعه خود گفته بود که گروگان‌ها «با فراهم شدن ترتیبات میدانی لازم» آزاد خواهند شد.

از سوی دیگر اسرائیل ممکن است با توجه به آنکه در بیانیه حماس مساله خلع‌سلاح بی‌پاسخ مانده و آزادی گروگان‌ها با شروط مهمی همراه است، تمایلی به پایان دادن خصومت‌ها نداشته باشد.

به گفته برخی ناظران، بیانیه حماس با هدف خرید زمان‌ برای حل تنش‌های دیرینه میان شاخه‌های سیاسی و نظامی این گروه صادر شده است. اختلاف بر سر راهبرد، در سراسر جنگ با اسرائیل گریبان حماس را گرفته است.

حماس در میدان نبرد به‌رغم آسیب‌های جدی دیده همچنان می‌جنگد. شاخه نظامی بخش بزرگی از رهبری ارشد و هزاران جنگجوی باتجربه خود را از دست داده است. بسیاری از نیروهای تازه‌جذب‌شده آموزش کافی ندارند و تشدید کنترل اسرائیل بر غزه توان این گروه را برای ارتباط‌گیری و هماهنگی عملیات‌ها تحت فشار قرار داده است.

به گفته میانجی‌های عرب و مقامات ارتش اسرائیل، حماس برای سازگاری با شرایط، اختیار فرماندهی را به واحدهای کوچک‌تر تفویض کرده است. این واحدها اغلب مستقل عمل می‌کنند و خود درباره زمان و نحوه حمله به نیروهای اسرائیلی تصمیم می‌گیرند.

مقامات ارتش اسرائیل می‌گویند حماس از جنگ دست نکشیده است. به باور آن‌ها، فرماندهی و کنترل این گروه فروپاشیده و گروه‌های کوچک به طور مستقل با جنگ چریکی، عمدتا با استفاده از مواد منفجره، تک‌تیراندازها و خمپاره‌انداز عمل می‌کنند.

آقای الحداد و دیگر رهبران ارشد فقط کنترل محدودی بر این واحدها دارند و این مشکل با تنگنای مالی و ناتوانی حماس در پرداخت حقوق تشدید شده است. وال‌استریت ژورنال پیش‌تر گزارش داده بود که کمبود نقدینگی، قدرت کنترل حماس بر بدنه نیروهایش را تضعیف کرده است.

اسرائیل از اواسط سپتامبر و آغاز حمله به شهر غزه، بخش‌های بزرگی از این شهر را تصرف کرده است. بسیاری از  نیروهای حماس پیش‌تر به جنوب گریخته‌اند و بیشتر غیرنظامیان هم تخلیه شده‌اند. معضل کلیدی اسرائیل این است که اگر کنترل شهر غزه را به دست بگیرد اما حماس تسلیم نشود، چه باید بکند.

یک مقام ارشد ارتش اسرائیل گفت چند هزار شبه‌نظامی حماس همچنان در شهر غزه باقی مانده‌اند. به گفته این مقام اسرائیلی، این نیروها به طور مداوم تحرکات نیروهای اسرائیلی را رصد می‌کنند و در پی یافتن نقاط ضعف هستند.

این مقام اسرائیلی نیروهای باقی‌مانده حماس را عمدتا جوان و کم‌تجربه اما مصمم توصیف کرد. به گفته او، موارد تسلیم شدن نادر است و معمولا فقط وقتی رخ می‌دهد که شبه‌نظامیان در محاصره قرار گرفته باشند.

میانجی‌ها هشدارداده‌اند که اگر رهبران حماس طرح آقای ترامپ را بپذیرند، برخی شبه‌نظامیان ممکن است به دیگر گروه‌های مسلح فلسطینی بپیوندند. بسیاری از آن‌ها پیش‌تر تهدید کرده‌اند که به گروه‌هایی مانند جهاد اسلامی فلسطین یا جبهه آزادی‌بخش فلسطین می‌پیوندند. هماهنگی میان این گروه‌ها تا حد زیادی فروپاشیده و این تردید را ایجاد کرده که آیا توافق صرفا با حماس می‌تواند به جنگ پایان دهد یا نه.

به گفته مقامات عرب، قطر، مصر و ترکیه تلاش کرده‌اند بر رهبران حماس فشار بیاورند و هشدار داده‌اند که این آخرین فرصت آن‌ها برای پایان دادن به جنگ غزه است. آن‌ها به حماس گفته‌اند اگر این توافق را رد کند، دیگر قادر نخواهند بود حمایت سیاسی یا دیپلماتیک در اختیارش بگذارند.

منبع: خبرآنلاین