در شامگاه ۱۵ سپتامبر، ارتش اسرائیل عملیات گسترده و از پیش اعلام‌نشده خود را علیه شهر غزه آغاز کرد. صبح روز بعد، نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو این حمله را «لحظه‌ای سرنوشت‌ساز» برای اسرائیل خواند.
، تحت پوشش بمباران‌های هوایی و آتش توپخانه، دو لشکر ارتش به سمت مرکز شهر پیشروی کردند، در حالی که دو لشکر دیگر در حالت آماده‌باش باقی مانده‌اند. ارتش اکنون سه طرف شهر را در محاصره دارد و تنها راه خروج به سمت جاده ساحلی مدیترانه باز گذاشته شده تا غیرنظامیان بتوانند به جنوب بگریزند.
غزه در محاصره؛ مردم میان ماندن و کوچ اجباری سرگردان
با این وجود ، بیشتر مردم شهر تصمیم گرفته‌اند بمانند؛ تصمیمی که آن‌ها را در برابر فصلی تازه از خشونت جنگی قرار می‌دهد؛ جنگی که نزدیک به دو سال است ادامه دارد. اسرائیل از مردم خواسته به «مناطق انسانی» در نقطه جنوبی غزه بروند، اما تنها بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ هزار نفر جابه‌جا شده‌اند و حدود ۶۰۰ هزار نفر همچنان در شهر باقی مانده‌اند. بسیاری بارها خانه‌های خود را از دست داده‌اند و توان مالی برای کوچ دوباره ندارند. در دیرالبلح، شهری در ۱۵ کیلومتری جنوب، یک چادر ساده که بهای واقعی‌اش ۱۵۰ شِکِل (۴۵ دلار) است، اکنون تا ۲۰ برابر قیمت فروخته می‌شود. هشام، کارمند پیشین دولت که در میان صدای انفجارها همچنان در غزه مانده، می‌گوید: «حتی اگر بروی، نمی‌دانی فردا آنجا هم منطقه خصمانه اعلام می‌شود یا نه.»
این صحنه یادآور نخستین تهاجم بزرگ اسرائیل به غزه است؛ همان زمان که تانک‌ها و ستون‌های زرهی شهر را ویران کردند و رهبران اسرائیل وعده نابودی حماس دادند. از آن روز تاکنون دست‌کم ۶۴ هزار نفر از مردم غزه عمدتاً غیرنظامیان کشته شده‌اند و تقریباً همه فرماندهان حماس نیز از میان رفته‌اند. در عین حال، بیشتر ساختمان‌های نوار غزه ویران یا تخریب شده و سازمان‌های امدادرسان بین‌المللی هشدار می‌دهند که جمعیت این منطقه با بحران گرسنگی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
در اسرائیل نیز حال‌وهوا تغییر کرده است. حدود دو سال پیش، زمانی که ارتش این کشور به غزه یورش برد، جامعه تقریباً یکصدا از آن حمایت کرد؛ چرا که حمله حماس جان نزدیک به ۱۲۰۰ نفر را گرفته و ۲۵۰ نفر را به گروگان برده بود. اما امروز اوضاع متفاوت است: حماس به‌شدت تضعیف شده و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۷۰ درصد اسرائیلی‌ها ادامه جنگ را نمی‌خواهند و آتش‌بس را ترجیح می‌دهند. این نگاه حتی در سطوح بالای ارتش نیز بازتاب یافته است.
ژنرال ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، بارها به کابینه هشدار داده که وارد آوردن ضربه نهایی به حماس ممکن است سال‌ها طول بکشد، آن هم در حالی که این گروه اکنون به جنگ چریکی روی آورده و در شبکه‌ای از صدها کیلومتر تونل پنهان شده است. او تأکید کرده حمله به غزه جان حدود ۲۰ گروگان زنده را به خطر می‌اندازد و از آتش‌بسی حمایت می‌کند که می‌تواند آزادی آنان را تضمین کند. بنا به برآوردهای اطلاعاتی اسرائیل، تنها ۳۰۰۰ نفر از نیروهای حماس برای اجرای کمین در غزه باقی مانده‌اند و حدود ۲۰ هزار نفر دیگر عقب‌نشینی کرده‌اند؛ موضوعی که منطق عملیات اسرائیل را زیر سؤال می‌برد.
اختلاف میان ارتش اسرائیل و رهبران سیاسی این کشور تازگی ندارد؛ اما تفاوت امروز در این است که این‌بار، برخلاف گذشته، نتانیاهو است که بر ادامه جنگ اصرار دارد. نخست‌وزیر که بقای سیاسی‌اش به ائتلاف شکننده با متحدان افراطی‌راست وابسته است، با فشار آن‌ها برای اشغال دائمی و اسکان مجدد غزه روبه‌روست. همزمان، او بیم دارد که بابت نادیده گرفتن تهدید حماس در سال‌های گذشته مورد بازخواست قرار گیرد؛ از این رو ادامه جنگ برای او مسئله‌ای حیاتی شده است.
اتهام «نسل‌کشی»؛ اسرائیل زیر فشار جهانی و در آستانه انزوای دیپلماتیک
این تشدید درگیری‌ها درست زمانی رخ می‌دهد که شورای حقوق بشر سازمان ملل گزارشی منتشر کرده و اسرائیل را به «نسل‌کشی» در غزه متهم کرده است. اسرائیل این اتهام را قویاً رد کرده، اما نگران واکنش متحدان غربی است. فرانسه، بریتانیا و چند کشور دیگر در آستانه به رسمیت شناختن کشور فلسطین قرار دارند و اتحادیه اروپا نیز، به‌عنوان بزرگترین شریک تجاری اسرائیل هشدار داده ممکن است روابط اقتصادی خود را بازبینی کند.
با این وجود، واشنگتن همچنان حامی اصلی اسرائیل باقی مانده است. دونالد ترامپ در نخستین ساعات آغاز عملیات با انتشار پیامی تند خطاب به حماس نوشت: «همه شرط‌ها باطل است. گروگان‌ها را همین حالا آزاد کنید!» کمی پیش‌تر، مارکو روبیو، وزیرخارجه آمریکا در اورشلیم گفته بود: «آینده‌ای بهتر برای غزه تنها زمانی ممکن است که حماس از میان برود.» اما حتی این حمایت آمریکا نیز شکننده به نظر می‌رسد. منابع دیپلماتیک اسرائیل می‌گویند ترامپ را متقاعد کرده‌اند که حمله به غزه آخرین ضربه به حماس خواهد بود. اگر چنین وعده‌ای محقق نشود که تقریباً قطعی به نظر می‌رسد انتظار می‌رود رئیس‌جمهور آمریکا تل‌آویو را به پذیرش آتش‌بس وادار کند. به این ترتیب، به‌جای تحقق پیروزی وعده‌داده‌شده، این عملیات احتمالاً تنها به تشدید رنج فلسطینی‌ها و انزوای بیشتر اسرائیل منجر خواهد شد.
منبع: فرارو
ثبت دیدگاه