،به نظر می‌رسد مداخلۀ ناگهانی دونالد ترامپ در جنگ ایران و اسرائیل فقط بر خاورمیانه تأثیر نداشته و رقیبش، چین، را مجبور به بازنگری دربارۀ چگونگی استفادۀ رئیس‌جمهور ایالات متحده از قدرت نظامی این کشور در صورت وقوع درگیری در آسیا کرده است.
به نوشتۀ ادوارد وایت و کاترین هیل در فایننشال تایمز، پکن به شدت از تصمیم ترامپ برای حمله به اهداف هسته‌ای ایران انتقاد کرد و نسبت به تهدیدی که درگیری در خاورمیانه برای خطوط تأمین انرژی بزرگ‌ترین خریدار نفت جهان ایجاد می‌کند، ابراز نگرانی کرد.
اما تحلیلگران و مقام‌های آمریکایی و تایوانی گفته‌اند که حمله به ایران باعث بازنگری گسترده در میان مشاوران سیاست خارجی شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، خواهد شد؛ به‌ویژه دربارۀ عملکرد احتمالی ترامپ دربارۀ مسائل حساسی چون تایوان، که برای منافع ملی پکن حیاتی محسوب می‌شود.
آندریا جیزلی، کارشناس سیاست خاورمیانۀ چین از دانشگاه اکستر، گفت: «آن‌ها فکر می‌کردند ترامپ 2 رویکردی تعامل‌گرایانه‌تر و شاید عمل‌گرایانه‌تر داشته باشد و از همین رو شاید رابطه‌ای باثبات‌تر شکل بگیرد. اما اصلاً چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.»
اکنون پکن باید ارزیابی کند که آیا ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش رویکردی انزواطلبانه و دوری‌گزین از بحران‌های منطقه‌ای در پیش خواهد گرفت یا در صورت استفادۀ چین از زور برای اعمال حاکمیت بر تایوان، احتمال مداخلۀ نظامی توسط آمریکا وجود دارد.
یکی از مقام‌های آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت تصمیم ترامپ برای دستور حملات هوایی، تصور چینی‌ها را مبنی بر «نمی‌شود تهدیدهایش را جدی گرفت» از بین خواهد برد.
او گفت: «اکنون این دیدگاه که او در بحران عقب‌نشینی می‌کند بی‌اعتبار شده؛ همین مسئله هم باعث ترمیم بخشی از بازدارندگی در برابر چین شده است.»
به گفتۀ یکی از افراد آگاه، در تایپه، دولت رئیس‌جمهور لای چینگ‌ته در حال بررسی پیامدهای راهبردی اقدام آمریکا علیه ایران است. این فرد گفت که برداشت اولیه در دولت لای این بود که ترامپ این «تصور را در هم شکسته» که در واشنگتن، جایی که حامیان برجستۀ ترامپ با نئومحافظه‌کاران بر سر استفادۀ آمریکا از زور در خارج از کشور دچار تنش شده‌اند، انزواطلبان دست بالا را دارند. او گفت: «این اقدام احتمالاً به بازدارندگی در برابر چین کمک خواهد کرد. اما برای اینکه ببینیم چین در عمل چگونه خود را با این شرایط تطبیق می‌دهد، به زمان نیاز است.»
یون سون، پژوهشگر ارشد مرکز استیمسون در واشنگتن، گفت که تصمیم ترامپ برای حمله «علامت سؤال بزرگی» در برابر دیدگاه پیشین چین گذاشت که گمان می‌کرد او طرفدار عقب‌نشینی است و در بحران‌های مربوط به تایوان یا ادعاهای سرزمینی گستردۀ چین در دریای جنوبی مداخله نخواهد کرد. او افزود: «بعد از این جنگ با ایران، چینی‌ها نسبت به آن ارزیابی واقع‌بین‌تر خواهند بود.» به گفتۀ او، پکن باید دوباره محاسبه کند که آیا فعالیت‌های «منطقۀ خاکستری» خود ــ‌از جمله پروازهای نیروی هوایی و گشت‌زنی‌های دریایی در نزدیکی تایوان‌ــ واکنش ترامپ را برخواهد انگیخت یا خیر.
کارشناسان و مقامات منطقه‌ای همچنین در حال بررسی این مسئله‌اند که آیا انتقال نیروهای آمریکایی از منطقۀ هند و اقیانوسیه به خاورمیانه، تمرکز واشنگتن بر چین به عنوان «تهدید فزاینده»، یا چالش‌برانگیزترین قدرت نظامی، را تضعیف می‌کند یا نه. توویا گرینگ، کارشناس چین در مؤسسۀ مطالعات امنیت ملی در تل‌آویو، گفت: «همۀ کسانی که دربارۀ هند و اقیانوسیه فکر می‌کنند، به این مسئله هم فکر می‌کنند. چین هم در حال ارزیابی این پیامدهاست.»
با این حال، یکی از مقامات امنیت ملی تایوانی گفت سرعت بالای وقوع حمله آمریکا و آتش‌بس با ایران نشان‌دهندۀ عزم دولت ترامپ برای «پایان سریع» بحران خاورمیانه بوده تا تمرکز خود را از هند و اقیانوسیه منحرف نکند.
نیل بِوِریج، رئیس پژوهش‌های انرژی در شرکت برنشتاین در هنگ‌کنگ، گفت که با توجه به جذابیت گاز ارزان روسیه برای پکن، انتظار دارد این خط لوله در نهایت اجرایی شود. با این حال، او افزود که رهبری چین احتمالاً می‌خواهد تا پایان جنگ روسیه در اوکراین صبر کند تا تصمیمی نگیرد که روابط پکن با اروپا را بیش از این دچار تنش کند.
گرینگ از مؤسسه آی‌اِن‌اس‌اس گفت که درگیری در خاورمیانه به ارتش آزادی‌بخش خلق چین فرصتی دوباره داده است تا توانمندی‌های سلاح‌ها و سامانه‌های دفاعی آمریکا را زیر نظر بگیرد. او گفت: «آن‌ها از جنگ اسرائیل از ۷ اکتبر تا به حال و همچنین از جنگ اوکراین درس گرفته‌اند. اکنون دارند عملکرد سلاح‌های آمریکایی و ایرانی را نیز ارزیابی می‌کنند ــ‌چه چیزی اصابت کرد و چه چیزی اصابت نکرد. چین و ایران ممکن است پشت درهای بسته در این زمینه با هم همکاری کنند».
مقام تایوانی گفت در حالی که ارتش آزادی‌بخش چین تمرکز خود را بر قدرت فزایندۀ دریایی گذاشته و عملیات بی‌سابقه‌ای با دو گروه ناو هواپیمابر در اقیانوس آرام انجام داده و برای نخستین بار یکی از آن‌ها را از خط بین‌المللی عبور داده، حملۀ هوایی آمریکا احتمالاً قدرت واشنگتن برای ضربه زدن سریع و پنهانی را برای پکن به نمایش گذاشته است.
تیان ونلین، رئیس مؤسسۀ پژوهش‌های خاورمیانه در آکادمی ملی مطالعات منطقه‌ای و کشوری دانشگاه رنمین چین، گفت که در صورت افزایش شدت درگیری آمریکا در خاورمیانه، ممکن است چین با «فرصتی راهبردی» روبه‌رو شود. با این حال، تیان در وب‌سایت ملی‌گرای گوانچا گفت این تخولات برای منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی چین نامطلوب خواهد بود. او گفت: «این یک بحران عظیم است، اما درون این بحران فرصت‌هایی نهفته است و درون آن فرصت‌ها نیز خطراتی وجود دارد».
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه