پس از دعوت ولادیمیر پوتین به آلاسکا توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور روسیه حملات خود به اوکراین را شدت بخشیده، تهدید کرده هرگونه نیروی خارجی آینده در اوکراین را خواهد کشت، اهداف غربی را در اوکراین هدف قرار داده و حتی یک عملیات پهپادی در خاک لهستان انجام داده است.
تحلیلگران و مقامهای سابق اروپایی و آمریکایی میگویند آغوش گرم چین هفته گذشته و فقدان واکنش قاطع آمریکا، پوتین را جسورتر کرده تا تلاشها برای درهم شکستن اوکراین و ایجاد شکاف در اتحاد پیشتر مستحکم آمریکا و اروپا را سرعت ببخشد.
به گزارش واشنگتنپست، در تازهترین نشانه از اختلافات دو سوی آتلانتیک، ترامپ روز پنجشنبه اهمیت ورود پهپادهای روسی به لهستان را کماهمیت جلوه داد و گفت ممکن است یک «اشتباه» بوده باشد؛ در حالیکه رهبران اروپایی آن را آزمایشی عمدی برای سنجش توان دفاعی و انسجام ناتو توصیف کردند. سپس ترامپ روز شنبه گفت تحریمهای سختتر علیه روسیه را تنها زمانی اعمال خواهد کرد که همه کشورهای عضو ناتو خرید نفت از روسیه را متوقف کنند.
گابریلیوس لندسبرگیس، وزیر خارجه پیشین لیتوانی گفت: «پوتین روی ضعف اروپا، بیتفاوتی آمریکا و پیشبرد مداوم اهدافش حساب میکند، اهدافی که آشکارا فراتر از اوکراین است. اقدامات تهاجمی علیه لهستان نشان میدهد که مقاصد او گستردهتر است و تنها پرسش این است که خط توقف او کجا خواهد بود.»
موفقیت پوتین در متقاعد کردن ترامپ در آلاسکا برای کنار گذاشتن فشار جهت آتشبس، و همچنین حمایتی که هفته گذشته در چین دریافت کرد، برای او دستاورد دیپلماتیک مهمی بود تا حملاتش را تشدید کند.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، در پستی در شبکه ایکس نوشت: «پوتین پس از نشست آلاسکا طوری رفتار کرده که گویی دستش کاملاً باز است. او هرگونه گفتوگوی بیشتر درباره آتشبس را نادیده گرفته، ارتش روسیه دامنه عملیات خود را گسترش داده و حمایت سیاسی دوستانش، شی جینپینگ، نارندرا مودی و کیم جونگ اون را دریافت کرده است.»
شدت گرفتن دوباره رویکرد سختگیرانه پوتین در فضای سیاسی روسیه بازتاب یافته و مقامها، مبلغان و رسانههای حامی کرملین لحن خود را تندتر کردهاند؛ از هشدار درباره آغاز جنگ جهانی سوم گرفته تا این ادعا که تنها عدم مصالحه پوتین میتواند روسیه را نجات دهد.
بسیاری از رسانهها و تحلیلگران روسی نیز شروع به تمسخر ترامپ کردهاند و او را فردی مردد و پرهیاهو معرفی میکنند که تهدیدهایش علیه روسیه هرگز عملی نمیشود. میخائیل روستوسکی، نویسنده روزنامه مسکوفسکی کومسومولتس نوشت: «رئیسجمهور آمریکا خود را سیاستمداری نشان میدهد که علیرغم همه لفاظیهای پر سر و صدا، قادر نیست بهطور پیگیر و قاطع راهحلی را که انتخاب کرده، پیش ببرد.»
میخائیل روستوسکی در روزنامه مسکوفسکی کومسومولتس نوشت که ترامپ وقتی نتواند راهحلی ساده پیدا کند، «شروع به دستپاچگی میکند، عصبانی میشود، مانور میدهد، همه را تهدید میکند و یک ‘روز گراندهاگ’ جدید به راه میاندازد»، چرخهای از تهدیدها که معمولاً بعد از گفتوگویی با پوتین فروکش میکند.
او افزود: «کرملین بر این باور است که روسیه به آهستگی اما با اطمینان در حال دستیابی به اهدافش در اوکراین است. بنابراین مسکو قصد توقف ندارد و هیچ تمایلی به راهحلهای نیمبند و مصالحههای سطحی نشان نمیدهد.»
ترامپ روز جمعه در گفتوگو با فاکس و در واکنش به افزایش حملات روسیه گفت صبرش «خیلی سریع در حال تمام شدن» است و «باید خیلی خیلی شدید وارد عمل شویم.»
لندسبرگیس گفت شرط ترامپ در آخر هفته مبنی بر اینکه سایر کشورهای ناتو ابتدا خرید نفت از روسیه را متوقف کنند تا آمریکا تحریمهای جدیدی اعمال کند، بهنوعی «راهی برای نگفتن به تحریم روسیه» بود.
پوتین هفته گذشته در چین دوباره بر خواسته دیرینه روسیه تأکید کرد: حذف دائمی اوکراین از ناتو و خلع سلاح ارتش آن. او پیشنهادهای ترامپ برای برگزاری نشست با زلنسکی را «بیهوده» و «راهی به ناکجا» خواند و تنها پیشنهاد داد در مسکو با رئیسجمهور اوکراین دیدار کند. او سوم سپتامبر در پکن گفت: «اگر عقل سلیم غلبه کند، میتوانیم مذاکره کنیم. اگر نه، مجبوریم همه مسائل خود را با ابزار نظامی حل کنیم.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه گفت مذاکرات روسیه و اوکراین «متوقف شده است.»
روسیه آشکارا به راهبرد دیرینه خود برای تضعیف ناتو با جدا کردن آمریکا از اروپا ادامه میدهد؛ کلید راهبردی برای منزوی کردن اوکراین و محروم ساختن آن از کمکهای نظامی و اطلاعاتی واشنگتن.
پوتین هفته گذشته اروپا را «حزب جنگ» نامید که «تا آخرین اوکراینی» میجنگد، در حالیکه ترامپ را رهبر «حزب صلح» توصیف کرد که همواره با جنگطلبان در تضاد خواهد بود.
او همچنین در شرق دور روسیه هشدار داد که هرگونه نیروی اروپایی مستقر در اوکراین، بخشی از هر توافق احتمالی، هدفی «مشروع» خواهد بود.
همزمان با حملات خونینتر به اوکراین، تحلیلگران میگویند مجموعه عملیاتهای حسابشده روسیه علیه اهداف غربی در اوکراین و لهستان نشاندهنده اطمینان کرملین از ضعف اراده ترامپ و رهبران اروپایی است و پیشبینی میکنند روسیه به آزمایش توان دفاعی ناتو ادامه دهد.
از زمان نشست آلاسکا، روسیه یک کارخانه آمریکایی در غرب اوکراین، دفاتر کمیسیون اروپا و شورای فرهنگی بریتانیا در کییف، یک عملیات مینروبی شورای پناهندگان دانمارک (که دو کشته بر جا گذاشت) را هدف قرار داده و در ادامه چهارشنبه گذشته یک پهپاد وارد حریم هوایی لهستان شد.
الکسی ژوراویلوف، نایبرئیس کمیته دفاعی دومای روسیه، گفت پهپادهایی که ظاهراً وارد حریم لهستان شدهاند «جعلی» هستند و «جیغ و فریاد اروپا» به جایی نخواهد رسید: «هیچ اتفاقی نمیافتد. ما با آرامش پیش میرویم. اروپا هم با آرامش به پرخاشگری علیه ما ادامه میدهد، و ترامپ در وضعیت عادی است: یا منتظر گفتوگو با پوتین است، یا در حال گفتوگو با پوتین است یا توضیح میدهد که چقدر خوب با پوتین گفتوگو کرده.»
میخائیل خودورکوفسکی، تاجر و چهره اپوزیسیون مقیم لندن، هشدار داد که بدون پاسخ قوی به ورود پهپادها، آزمایشهای بیشتر دفاعی ناتو ادامه خواهد یافت و حتی احتمال یک ورود زمینی کوچک به منطقه بالتیک وجود دارد.
او گفت: «پوتین در حال آزمودن اراده ناتو است. و اگر پاسخ قاطعی وجود نداشته باشد، پایان بدی خواهد داشت. تا اینجا اروپا نسبتاً ضعیف به نظر میرسد و آمریکا هم ضعیف به نظر میرسد. مسئله توان فنی نیست، مسئله آمادگی است، اینکه آیا آماده هستند یا نه. او دارد بررسی میکند که آماده هستند یا نه، و آماده نیستند.»
افزایش حملات
طبق گزارش ۹ سپتامبر «مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی» (CSIS)، روسیه با اتکا بر این اطمینان که ترامپ مسکو را مجازات نخواهد کرد، امسال بهطور چشمگیری شدت و تعداد حملات گسترده موشکی و پهپادی خود را افزایش داده است؛ گزارشی که این رویکرد را «نظریه ترجیحی پیروزی پوتین» نامید.
بزرگترین حمله ترکیبی روسیه با بیش از ۸۰۰ موشک و پهپاد در آخر هفته گذشته نشان داد که مسکو همچنان بر «کمپین تنبیهی» متکی است و از تاکتیک اشباع پهپاد-موشک برای واداشتن اوکراین و آزمایش اراده غرب استفاده میکند.
تاتیانا استانووایا، پژوهشگر ارشد مرکز کارنگی برای اوراسیا، گفت در کرملین این باور فزاینده وجود دارد که اگر روسیه فشار نظامی کافی را در ماههای آینده بر اوکراین وارد کند، میتواند کییف را به تسلیم وادار کند. او افزود: «پوتین عجله دارد. او میخواهد هر چه سریعتر جنگ را پایان دهد، اما به شرایط خودش. در کرملین این احساس وجود داشت و اکنون در حال تقویت است که آنها فقط باید کمی فشار بیشتری بیاورند تا به هدفشان؛ برکناری زلنسکی و دولتش برسند.»
استانووایا اضافه کرد که فشار اقتصادی رو به افزایش که ادامه جنگ را دشوارتر میکند، بخشی از دلیل فوریت پوتین برای درهم شکستن مقاومت اوکراین است: «عامل فشار اقتصادی واقعاً شروع کرده نقش جدیتری ایفا کند. هر چه جنگ طولانیتر شود، هزینه و ریسکهای سیستماتیک برای اقتصاد روسیه بیشتر میشود.»
نظرسنجیها نشان دادهاند که روسها روزبهروز بیشتر از جنگ خسته میشوند، در حالیکه، با کاهش شدید درآمدهای بودجهای و هزینههای عظیم نظامی و امنیتی، اقتصاد کشور بر لبه رکود قرار گرفته است. نظرسنجی مرکز لوادا در اوت نشان داد ۶۶ درصد روسها ــ بالاترین رقم تاکنون ــ طرفدار مذاکرات صلح برای پایان جنگ هستند و تنها ۲۷ درصد ــ پایینترین میزان تاکنون ــ ادامه جنگ را ترجیح میدهند.
لندسبرگیس، مقام پیشین لیتوانی، گفت پوتین «امیدوار است که اراده اوکراین زودتر از اقتصاد کشور خودش فروبپاشد.»
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه