، آندری سورژانسکی، ستون نویس خبرگزاری تاس می نویسد که چه کسی و با چه رویکردی وارد مسکو شد، این ششمین سفر ویتکاف به پایتخت روسیه از ژانویه ۲۰۲۵ بود. مقامات روسیه و آمریکا دیدار ویتکاف با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را بسیار پرمحتوا، جامع و مثبت توصیف کردند و گفتند: آمریکا مایل است در روند حل و فصل مناقشه اوکراین، نگرانیهای مسکو را در نظر بگیرد.
در عین حال یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهور روسیه، در جمعبندی این جلسه پنج ساعته خاطرنشان کرد که «تاکنون، نسخهای مصالحهآمیز [از طرح صلح] یافت نشده است»، اگرچه برخی از پیشنهادهای آمریکا کم و بیش قابل قبول به نظر میرسند. در عین حال، او این جلسه را «مفید، سازنده و کاملاً اساسی» توصیف کرد.
اوشاکوف فاش کرد که چندین گزینه برای طرح حل و فصل اوضاع اوکراین مورد بررسی قرار گرفته است. ما در مورد عبارات خاص یا پیشنهادات خاص آمریکا بحث نکردیم؛ بلکه بر اصل آنچه در این اسناد آمریکایی آمده است تمرکز کردیم. برخی از عبارات پیشنهادی برای ما مناسب نیست. به عبارت دیگر، کار ادامه خواهد یافت.
او از مشخص کردن اینکه کدام عبارات خاص طرف روسی را راضی نکرده است، خودداری و تأیید کرد که مسائل ارضی بطور خاص مورد بحث قرار گرفته است. ما با همکاران آمریکایی خود توافق کردیم که اصل مذاکرات را فاش نکنیم. این کاملاً منطقی است. مذاکرات ماهیتی کاملاً بسته و مخفی داشت.
این بار، رئیس دولت آمریکا، داماد خود، جرد کوشنر، را در روند مذاکرات بشدت فشرده در مورد اوکراین قرار داد، بنابراین او به همراه ویتکوف وارد مسکو شد. کوشنر ۴۴ ساله پیش از این در تدوین توافقات بین اسرائیل و جنبش فلسطینی حماس نقش داشته و همانطور که مطبوعات گزارش میدهند، در تهیه طرح صلح فعلی برای اوکراین که در ابتدا شامل ۲۸ بند بود، نقش داشته است. میتوان فرض کرد که پس از بازگشت به واشنگتن، در کنار گزارش رسمی ویتکوف، او به اصطلاح، روایتی غیررسمی از نتایج مذاکرات در مسکو را به پدرزن برجسته خود ارائه خواهد داد.
در صورت توافقهای مهم که باید فوراً به رئیس گزارش شوند، همیشه یک خط امن در سفارت ایالات متحده در مسکو وجود دارد. و تا آنجا که ما میدانیم، مهمانان آمریکایی به محض ترک کرملین از آن استفاده کردند.
برخی رسانههای غربی با توجه به انتظارات بالا، از جلسه فعلی در کرملین بعنوان جلسهای تقریباً سرنوشتساز برای کل روند صلح یاد کردند. حال و هوای طرفین به وضوح مثبت بود. کرملین تصاویری را منتشر کرد که شرکتکنندگان در جلسه را در حال لبخند زدن و احوالپرسی گرم با یکدیگر نشان میداد.
طرح آمریکایی شامل ۲۸ ماده میتواند به خوبی به عنوان پایه و اساس یک توافق نهایی صلح عمل کند. با این حال، آنچه در نهایت پس از رایزنیهای آمریکا و اوکراین در هفته گذشته پدیدار شد، موضوعی کاملاً متفاوت است.
پوتین در گفتگو با خبرنگاران در بیشکک، موضع روسیه را در مورد هرگونه توافق آتی به روشنی تشریح کرد: برای ما بسیار مهم است که واقعیتهای سرزمینی به رسمیت شناخته شوند.
رئیس جمهور توضیح داد: «یک چیز تصمیمات به رسمیت شناخته شده و برخی از سرزمینها تحت حاکمیت روسیه هستند، به این معنی که در صورت نقض توافقات، این حمله به فدراسیون روسیه تلقی میشود و تمام اقدامات تلافیجویانه بعدی توسط روسیه انجام خواهد شد. یا ممکن است این به عنوان تلاشی برای بازپسگیری سرزمینی که به حق متعلق به اوکراین است، تلقی شود. اینها رویکردهای متفاوتی هستند.» پوتین در پایان گفت: «بنابراین، ما مطمئناً به رسمیت شناخته شدن نیاز داریم. اما نه از اوکراین امروز.»
در همین راستا، او خاطرنشان کرد که به رسمیت شناختن قانونی کریمه و دونباس به عنوان بخشی از روسیه باید در واقع موضوع مذاکرات بین مسکو و واشنگتن باشد.
آنچه در مسکو مورد بحث قرار گرفت
هیات آمریکایی برای بحث در مورد نسخهای از طرح صلح که پس از رایزنیهای ایالات متحده و اوکراین در ژنو در ۲۳ نوامبر تنظیم شده و در پایان هفته گذشته به طرف روسی تحویل داده شده بود، وارد مسکو شد. گفته میشود که رژیم زلنسکی حتی با آن موافقت کرده است. اوشاکوف فاش کرد که علاوه بر نسخه اولیه طرح صلح، روسیه چهار سند دیگر دریافت کرده است که در جریان جلسه در کرملین مورد بحث قرار گرفته است.
اوشاکوف اظهار داشت: اگر سوال فقط در مورد نکات باشد، سندی وجود داشت که شامل ۲۸ نکته بود. این طرح صلح از سوی رئیس جمهور ترامپ به مسکو ارسال شد، اما هیچ بحثی صورت نگرفت. در همین حال، او ماهیت چهار سند اضافی را فاش نکرد. با این حال، همه آنها مربوط به حل و فصل مسالمت آمیز بلندمدت بحران اوکراین هستند.
همانطور که مطبوعات غربی گزارش دادهاند، کییف آماده است تا اکثر نکات طرح پیشنهادی ترامپ را بپذیرد، به جز سه موضوع کلیدی مربوط به محدودیتها درباره شمار نیروهای مسلح اوکراین، عضویت احتمالی در ناتو و امتیازات ارضی. با این حال، پس از ژنو، در ۳۰ نوامبر، رایزنیهای بیشتری بین ایالات متحده و اوکراین در میامی برگزار شد که نتایج آن حتی کمتر چشمگیر است.
به گزارش نشریه اوکراینی استرانا، ایالات متحده و اوکراین نتوانستند در مورد هیچ یک از مسائل کلیدی طرح صلح واشنگتن به توافق برسند. بنابراین، اعضای هیات اوکراینی با خروج نیروها از جمهوری خلق دونتسک مخالفت کردند و به برخی محدودیتهای قانون اساسی، احساسات منفی عمومی در مورد این موضوع و بویژه «مغایرت با وضعیت واقعی» اشاره کردند.
کی یف، که در درگیری با روسیه شکست خورده است، همچنان بر آتشبس در امتداد خط فعلی درگیریهای رزمی اصرار دارد. اوکراینیها ادعا میکنند که تنها پس از آن، باید بحث در مورد سرزمینها آغاز شود. کیف همچنین نکته دیگری از این طرح – امتناع از عضویت در ناتو – را رد کرد. در اینجا نیز، هیئت به قانون اساسی کشور اشاره کرد که مسیر عضویت در اتحاد آتلانتیک شمالی را ترسیم میکند.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نیز گزارش داد که پس از مذاکرات بین هیئتهای نمایندگی ایالات متحده و اوکراین در میامی، موضوع ارائه ضمانتهای امنیتی به کییف نیز همچنان حل نشده باقی مانده است.
زلنسکی طبق یک سناریوی از پیش تعیینشده عمل میکند؟
زلنسکی بدون رد کامل پیشنهادهای آمریکا فوراً برای مشورت با حامیان اروپایی خود میشتابد، به این امید که از نفوذ آنها بر دولت ایالات متحده برای چانهزنی بر سر آنچه که نباید مورد مذاکره قرار گیرد، استفاده کند. به نظر میرسد در واشنگتن، این تاکتیک به خوبی اجرا شده است و آنها عجلهای برای استقبال از فرستادگان اروپایی که اوایل هفته گذشته آماده عزیمت به پایتخت آمریکا بودند اما هرگز به آنجا نرسیدند، ندارند. در مجموع، از مشاهدات من، در دولت ترامپ، عادت زلنسکی به دویدن مداوم برای «شکایت به مامان» شروع به ایجاد ناراحتی آشکار کرده است.
اروپا که خود را در روند مذاکرات به حاشیه رانده شده میبیند، باید در درجه اول خود را مسئول این شکست بداند. همانطور که پوتین خاطرنشان کرد، تمام پیشنهادهای اروپاییها با هدف جلوگیری از روند صلح ارائه میشود. آنها خواستههایی را مطرح میکنند که برای روسیه کاملاً غیرقابل قبول است.
آیا تاکتیک مذاکره ایالات متحده تغییر کرده است؟
نشریه پولیتیکو معتقد است که تاکتیک مذاکره آمریکا بویژه پس از مشارکت مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، در این رایزنیها این تغییر کرده است، دن دریسکول، وزیر ارتش ایالات متحده، در ابتدا یک «انتخاب دشوار» را به اوکراین و اروپا ارائه داد و اصرار داشت که آنها با یک طرح ۲۸ مادهای موافقت کنند.
وقتی روبیو برای دیدار با هیئت اوکراینی به ژنو رسید، ماهیت مذاکرات تغییر کرد. یک منبع ناشناس از یک کشور عضو ناتو گفت: «ما معتقدیم که مشارکت مارکو روبیو برای ادامه مذاکرات بسیار مهم است. پس از ژنو، سرعت آنها کاهش یافت و این نشانه خوبی است.»
یک مقام اروپایی دیگر که نامش فاش نشده، خاطرنشان کرد که پیش از ورود وزیر امور خارجه، به نظر میرسید که روند مذاکرات توسط معاون رئیس جمهور، جی. دی. ونس، مدیریت میشد. با مشارکت روبیو، هیئت آمریکایی انعطافپذیرتر شد. ادامه دادن غیرممکن است: چه کسی به درگیری در اوکراین پایان خواهد داد؟
انبیسی نیوز حتی ادعا میکند که در داخل دولت بر سر اوکراین اختلاف وجود دارد که ناشی از رقابت سیاسی بین ونس و روبیو – دو نفر از محتملترین جانشینان ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۸ – است.
به گزارش انبیسی نیوز، تعدادی از مقامات، از جمله ونس و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ایالات متحده، معتقدند که مانع اصلی دستیابی به صلح، موضع اوکراین است و استدلال میکنند که واشنگتن باید فشار بر کی یف را افزایش دهد. اردوگاه دیگر، که نماینده آن روبیو است، ظاهراً روسیه را مقصر شروع درگیری میداند و از تشدید تحریمها و سایر اقدامات علیه مسکو حمایت میکند. ونس و روبیو به سرعت گزارشهای مربوط به اختلاف داخلی را تکذیب کردند. آنها ادعا میکنند که همه این رسانهها برای خنثی کردن برنامههای رئیس جمهور دروغ میگویند.
دست و پا زدن زلنسکی
این روزهای گذشته، زلنسکی مثل یک گربهی سوخته در اروپا پرسه زده است. او همچنین قصد داشت به واشنگتن هم سر بزند، اما آنها به او اجازه ندادند. به نظر میرسد که به دلیل رسوایی فساد که کشور را در هم شکسته و اخبار نگرانکنندهی فزایندهای از جبهه، او خیلی مشتاق بازگشت از چنین سفرهایی به خانه نیست. پاریس، برلین، دوبلین. ایستگاه بعدی چیست؟
زلنسکی شبیه بچه مدرسهای است که پس از گرفتن نمره مردودی، تمام روز در خیابانها پرسه میزند تا مادرش را نبیند. و آشفتگی او کاملاً قابل درک است. هر روز جدید، سرزمینهای جدیدی را به تصرف نیروهای روسی در میآورد و هیچ نشانهای از بازگشت به عقب برای زلنسکی وجود ندارد. از این رو، تلاشهای ناامیدانهای از طریق اقدامات تروریستی – که آخرین مورد آن حملات به کشتیهای غیرنظامی در دریای سیاه و تأسیسات کنسرسیوم خط لوله خزر در نزدیکی نووروسیسک بود – برای تأثیرگذاری بر روند مذاکرات صورت میگیرد.
در بحبوحه رسوایی فساد جاری در اوکراین، که بسیاری معتقدند توسط خود ایالات متحده تحریک شده است، واشنگتن پست پیشبینی میکند که فشار بر زلنسکی از سوی دولت ترامپ در هفتههای آینده افزایش یابد. هدف این است که از او توافقی برای حل بحران اوکراین با شرایطی که واشنگتن هنوز هم بر اساس واقعیتهای فعلی برای کیف قابل قبول میداند، گرفته شود. با این حال، در ذهن این بناپارتِ اوکراینیِ بالقوه، واقعیت و خواستهها همچنان سرسختانه از هم جدا هستند.
درگیری در اوکراین با هیچ آتشبس موقتی حل نخواهد شد، فروپاشی دولت اوکراین تحت فشارهای خارجی و داخلی و حرکت نیروهای روسی متوقف نخواهد شد.
منبع: ایرنا
ثبت دیدگاه