سیگنال متفاوت ترامپ در مورد جنگ؛ یک‌شنبه توافق اعلام می‌شود؟

روسای جمهور ایالات متحده و اوکراین روز یک‌شنبه در کاخ سفید دیدار می‌کنند تا  طرح صلح را نهایی کنند.

دیدار برای توافق

به نوشته باراک راوید، گزارش‌گر آکسیوس، به گفته مقامات اوکراینی، انتظار می‌رود روز یک‌شنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز یکشنبه میزبان ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در اقامتگاه خود در مار-آ-لاگو در فلوریدا باشد تا در مورد طرح صلح پیشنهادی ایالات متحدهبه توافق برسند.

این دیدار حکایت از  پیشرفت قابل توجه در مذاکرات صلح اوکراین دارد. ترامپ پیش از این گفته بود که تنها در صورتی با زلنسکی دیدار خواهد کرد که احساس کند توافق نزدیک است. به گفته زلنسکی،  طرح پیشنهادی ترامپ تا 90 درصد مورد توافق قرار گرفته، هر چند او تاکید داشته که  نمی‌تواند بگوید که آیا آن‌ها توافقی امضا خواهند کرد یا خیر. زلنسکی روز جمعه پس از دریافت گزارشی از رستم عمروف، مذاکره‌کننده ارشد خود، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما حتی یک روز را هم از دست نمی‌دهیم. ما در مورد دیداری در بالاترین سطح  توافق کرده‌ایم. خیلی چیزها را می‌توان قبل از سال نو تصمیم گرفت».

مهم‌ترین مسئله مورد اختلاف

دیدار روز یک‌شنبه در فلوریدا با حضور مشاوران ترامپ، استیو ویتکاف و جرد کوشنر، و مذاکره‌کنندگان ارشد روسیه و اوکراین  برگزار می‌شود. یک مقام ارشد آمریکایی مذاکرات با عمروف و کریل دمیتریف، فرستاده روسیه، را «مثبت و سازنده» توصیف کرد. این مقام آمریکایی گفت: «ما تا حد امکان با روس‌ها و اوکراینی‌ها پیش رفته‌ایم. در دو هفته گذشته پیشرفت بیش‌تری نسبت به سال گذشته داشته‌ایم. می‌خواهیم توپ را به سمت دروازه هدایت کنیم. ما در مسیر درست حرکت می‌کنیم».

گفته می‌شود اکثر عناصر توافق بین ایالات متحده و اوکراین مورد تفاهم قرار گرفته، از جمله ضمانت‌های امنیتی که کی‌یف از ایالات متحده و اروپا دریافت خواهد کرد و  ایالات متحده آماده است تا ضمانت امنیتی را به همراه متنی مبتنی بر ماده ۵ ناتو، برای تصویب به سنا ارسال کند.

مهم‌ترین موضوع مورد اختلاف کنونی درخواست ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای کنترل کل منطقه دونباس برای پذیرش هر گونه توافقی برای پایان جنگ در اوکراین است. ایالات متحده پیشنهاد داده که مناطقی که از نیروهای اوکراین خواسته می‌شود از آن‌ها عقب‌نشینی کنند، به یک «منطقه آزاد اقتصادی» غیرنظامی تبدیل شوند. در مقابل، زلنسکی بر عقب‌نشینی نیروهای روسیه از خط کنترل فعلی اصرار داشته و تأکید کرده که امتیازات ارضی باید در یک همه‌پرسی تصویب شود. به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، روس‌ها – که پیش از این با آتش‌بس تا زمان نهایی شدن توافق مخالفت کرده بودند – موافقت کرده‌اند که برای برگزاری چنین همه‌پرسی، آتش‌بس لازم است. اکنون اوکراین خواهان آتش‌بس ۶۰ روزه است، اما روس‌ها مدت کوتاه‌تری را می‌خواهند.

هم‌چون برگزیت؟

به نوشته آکسیوس، طرف‌های آمریکایی این موضوع را که زلنسکی مایل به برگزاری همه‌پرسی است و دیگر امتیازات ارضی را رد نمی‌کند، گامی بزرگ به جلو می‌داند. اما زلنسکی در مصاحبه تلفنی با اکسیوس تأکید کرده، برگزاری چنین همه‌پرسی پیچیدگی‌های سیاسی، لجستیکی و امنیتی بزرگی خواهد داشت. به همین دلیل است که او فکر می‌کند آتش‌بس ۶۰ روزه برای ترتیب دادن و برگزاری رأی‌گیری «حداقل» کاری است که باید انجام شود.

به گفته زلنسکی، بیش‌تر جنبه‌های توافق‌نامه‌ دوجانبه ایالات متحده و اوکراین تنظیم و در پنج سند مدون شده‌اند، اگرچه ممکن است یک سند ششم نیز اضافه شود. در مورد موضوع حیاتی ضمانت‌های امنیتی، ایالات متحده یک پیمان ۱۵ ساله پیشنهاد داده که قابل تمدید است. : زلنسکی گفته تمایل دارد در مورد قلمرو برای موضع بهتری مذاکره کند، اما اگر این طرح مستلزم تصمیمی «بسیار دشوار» باشد، بهترین مسیر پیش رو، به همه‌پرسی گذاشتن کل طرح ۲۰ ماده‌ای خواهد بود. او چنین رأی‌گیری را با همه‌پرسی برگزیت در بریتانیا مقایسه کرد.

حملات گسترده در آستانه مذاکره

با این همه، روز شنبه و در آستانه دیدار زلنسکی و ترامپ، روسیه با موشک و پهپاد به کی‌یف و دیگر مناطق اوکراین حمله کرد. به نوشته خبرگزاری رویترز، نیروی هوایی اوکراین اعلام کرده که پهپادهای روسی پایتخت و مناطقی در شمال شرقی و جنوب را هدف قرار دادند که باعث شده حداقل هشت نفر زخمی شوند. آژانس خدمات ناوبری هوایی لهستان هم اعلام کرده که حملات روسیه باعث تعطیلی موقت فرودگاه‌های ژشوف و لوبلین در جنوب شرقی لهستان، در غرب اوکراین شد.

مقامات اوکراینی گفته‌اند که پنجشنبه شب هم روسیه به زیرساخت‌های انرژی اوکراین حمله کرده و حملات خود را به منطقه جنوبی اودسا، محل بنادر اصلی اوکراین، افزایش داد.

همه چیز در دست ترامپ؟

در این شرایط، ترامپ در گفت‌وگوی اختصاصی با پالیتیکو، خود را داور نهایی هرگونه توافق صلح بین اوکراین و روسیه معرفی کرد و در مصاحبه‌ای که خود را نسبت به آخرین پیشنهاد زلنسکی بی‌میل نشان می‌داد گفت عجله‌ای برای تأیید پیشنهاد رئیس جمهور اوکراین نداشت. ترامپ گفت: «او تا زمانی که من آن را تأیید نکنم، چیزی ندارد. بنابراین خواهیم دید که چه چیزی به دست می‌آورد».

اظهارات رئیس جمهور آمریکا نشان می‌دهد که سرنوشت اوکراین تا چه حد به متقاعد کردن ترامپ بستگی دارد و اگر رضایتش جلب نشود ممکن است به سمت روسیه گرایش پیدا کند. به نظر می‌رسد روسیه اکنون از موضع حداکثری خود بسیار کم فاصله گرفته و به آخرین پیشنهاد واکنشی نشان نداده است. در همین حال، ایالات متحده، زلنسکی را تحت فشار قرار داده تا از خواسته‌های اولیه خود دست بکشد و ترامپ اغلب به نظر می‌رسد که صبر خود را در مورد چانه‌زنی از دست داده است.

منبع: اکوایران