، مانعی تازه در برابر طرح صلح دونالد ترامپ برای غزه در حال شکل‌گیری است: چگونگی استقرار یک نیروی امنیتی بین‌المللی برای نظارت بر نوار غزه، بدون آنکه حماس یا اسرائیل از روند توافق کنار بکشند. مسئله دیگر این است که آیا اساساً کشوری حاضر خواهد شد نیروهایش را برای رویارویی احتمالی با جنگجویان حماس، که در پی تثبیت قدرت خود در غزه هستند، اعزام کند یا نه.
پروژه‌ی گسترده‌تر بازگرداندن ثبات نسبی به غزه همین حالا نیز در خطر متوقف شدن است. اظهارات شماری از مقام‌های آمریکایی، اروپایی و خاورمیانه‌ای نشان می‌دهد که گروه حماس بر ایفای نقشی پررنگ در دوران پس از جنگ اصرار دارد و با وجود دو سال نبرد با اسرائیل، هنوز به اندازه کافی توان نظامی دارد تا هر آتش‌بسی را بر هم بزند. از زمان برقراری آتش‌بس در ماه گذشته، نیروهای حماس از میان ویرانه‌ها بیرون آمده و در برخی مناطق شروع به تثبیت قدرت کرده‌اند؛ در برخی موارد نیز رقبای خود را در ملاء عام اعدام کرده‌اند.
چه کسی حاضر است با حماس درگیر شود؟
به نوشته وال‌استریت ژورنال، هر کشوری که نیروهایش را برای حفظ صلح در غزه اعزام کند، ممکن است در مقطعی با نیروهای حماس درگیر شود؛ وضعیتی که می‌تواند برای آن کشور دردسرساز باشد. ریچارد گوان، کارشناس سازمان ملل در اندیشکده گروه بین‌المللی بحران می‌گوید: «هیچ دولتی، به‌ویژه در جهان عرب و اسلام، نمی‌خواهد خود را در موقعیتی ببیند که مردمش بگویند “شما دارید نقش نیروی نیابتی اسرائیل را بازی می‌کنید”. همه دارند با این واقعیت دست‌وپنجه نرم می‌کنند که یک نیروی خارجی در غزه باید بتواند از زور استفاده کند، و این هم از نظر عملیاتی و هم از نظر روایی، بسیار دشوار است».
این بحث پس از آن شدت گرفت که هفته گذشته نمایندگان حماس در دیدار با رئیس سازمان اطلاعات مصر اعلام کردند تنها در صورتی با استقرار نیروی امنیتی بین‌المللی موافقت خواهند کرد که این نیرو صرفاً در مرزهای غزه فعالیت کند و وارد درگیری مستقیم با نیروهای حماس نشود. چند کشور عربی و مسلمان ابراز تمایل کرده‌اند که برای چنین مأموریتی نیرو اعزام کنند، و کشورهای بیشتری نیز پیشنهاد داده‌اند در بازسازی غزه کمک مالی کنند. با این حال، هنوز هیچ کشوری تعهد رسمی برای اعزام نیرو به میدان نداده است.
بیشتر این کشورها گفته‌اند که می‌خواهند کار را از تأمین امنیت مرزهای غزه با اسرائیل و مصر و جلوگیری از قاچاق سلاح آغاز کنند. قاهره، که انتظار می‌رود فرماندهی نیروی چندملیتی را بر عهده گیرد، از نیروهای فلسطینی – که قرار است در مصر و اردن آموزش ببینند و با تأیید آمریکا به کار گرفته شوند – خواسته است تا به این نیرو بپیوندند و در داخل غزه فعالیت کنند. مسئله کلیدی اما این است که در صورتی که حماس از خلع سلاح و انحلال خود سر باز زند، آیا نیروی بین‌المللی مسئولیت رویارویی با این گروه را نیز بر عهده خواهد داشت؟ ایالات متحده و اسرائیل بارها تأکید کرده‌اند که حماس نباید هیچ نقشی در آینده غزه داشته باشد.
اما حماس نظر دیگری دارد. درگیری‌های پراکنده و حملات متقابل اسرائیل – از جمله حمله‌ای در روز سه‌شنبه پس از آنکه اسرائیل حماس را به کشتن یک سرباز متهم کرد – نشان می‌دهد که این گروه همچنان تهدیدی جدی است؛ حتی برای نیروهایی که ممکن است در قالب ماموریت بین‌المللی وارد غزه شوند.
فشار آمریکا
مقام‌های دولت ترامپ در حال همکاری نزدیک با متحدان منطقه‌ای هستند تا درباره شکل و چارچوب قانونی این نیروی امنیتی تصمیم بگیرند، از جمله بررسی احتمال صدور قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای ایجاد چنین مأموریتی. مقام‌های آمریکایی می‌گویند این روند هنوز در حال بررسی است و برای اعلام جزئیات نهایی زود است، اما تأکید دارند که آتش‌بس همچنان برقرار است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در سفرش به اسرائیل در ۲۳ اکتبر گفت: «هیچ‌کس توهم ندارد. ما یک‌بار غیرممکن را ممکن کردیم و اگر بتوانیم، به انجامش ادامه می‌دهیم». دن کِین، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، روز جمعه به اسرائیل رفت تا با مقام‌های بلندپایه دیدار و از مرکز تازه‌ای در جنوب اسرائیل بازدید کند که وظیفه هماهنگی نظامی و غیرنظامی اجرای طرح صلح را بر عهده دارد.
بر اساس گفته مقام‌های مطلع از طرح، ترکیه، پاکستان، جمهوری آذربایجان و اندونزی علاقه‌مندی خود را برای اعزام نیرو برای این مأموریت بین‌المللی ابراز کرده‌اند، هرچند اسرائیل با حضور ترکیه – یکی از قدرت‌های مهم منطقه – مخالفت کرده است. مصر و شماری از کشورهای دیگر پیشنهاد داده‌اند تا پنج‌هزار سرباز را برای این ماموریت اعزام کنند، در حالی که بین دو تا سه هزار نیروی فلسطینی نیز اکنون در مصر و اردن آموزش می‌بینند. انتظار می‌رود اگر طرح اجرا شود، مصر رهبری این نیروی چندملیتی را بر عهده بگیرد.
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه