یک گزارش پژوهشی بزرگ از آزمایشگاه AidData در «کالج ویلیام و مری» (College of William & Mary) ویرجینیای ایالات متحده، تصویری متفاوت از الگوهای وام‌دهی چین ارائه داده و بسیاری از باورهای پیشین درباره نحوه تخصیص منابع مالی این کشور را به چالش کشیده است.
طبق گزارش «نیوزویک» و بر اساس نتیجه این مطالعه که داده‌های ۲۴ ساله را تحلیل کرده، ایالات متحده بزرگ‌ترین دریافت‌کننده وام از چین در سطح جهان است و همین امر تصور عمومی را که چین بیشتر بر کشورهای در حال توسعه تمرکز دارد، به طور کامل نقض می‌کند.
مطابق این داده‌ها، مجموع وام‌های خارجی چین بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ به رقم چشمگیر ۲.۲ تریلیون دلار رسیده است. تیم ۱۳۰ نفره پژوهشگران این موسسه با بررسی بیش از ۳۰ هزار پروژه وام در ۲۱۷ کشور به چنین نتیجه‌ای رسیده‌اند؛ ضمن آنکه دریافته‌اند که ایالات متحده با ۲۰۲ میلیارد دلار در صدر گیرندگان وام از چین قرار دارد. روسیه با ۱۷۲، استرالیا با ۱۳۰ و ونزوئلا با ۱۰۶ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی هستند.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که نگاه استراتژیک چین به وام‌دهی به مراتب گسترده‌تر از چیزی است که در گذشته در مورد تمرکزش بر کشورهای کم‌درآمد بیان می‌شد. برخلاف تصور رایج درباره ابتکار «کمربند و جاده» (BRI) که آن را به طور عمده برنامه‌ای برای حمایت از زیرساخت در کشورهای در حال توسعه می‌دانند، اکنون مشخص شده که بیش از سه‌چهارم وام‌های چین به کشورهای ثروتمند اختصاص یافته و اهداف آن به‌طور واضح سیاسی، امنیتی و فناورانه است.
به گفته «برد پارکس» مدیر اجرایی AidData، حجم واقعی وام‌دهی چین «دو تا چهار برابر بیش از تخمین‌های قبلی» است. وی تأکید می‌کند که بخش عمده‌ای از این وام‌ها به پروژه‌هایی نظیر زیرساخت‌های حیاتی، مواد معدنی استراتژیک، و خرید دارایی‌های پیشرفته در حوزه فناوری—از جمله شرکت‌های نیمه‌رسانا—اختصاص پیدا کرده است.
بنا بر ادعای این نشریه آمریکایی، چین از «دیپلماسی اقتصادی» یا همان ابزارهای مالی برای پیشبرد اهداف ژئوپولیتیکی خود استفاده می‌کند. هدف اصلی این استراتژی، تقویت قدرت ملی چین و ارتقا جایگاه آن به عنوان رهبر فناوری و صنعت جهان است؛ هدفی که چین امیدوار است با عبور از ایالات متحده و سایر قدرت‌های غربی به آن برسد.
طبق گزارش، تأثیر این رویکرد فراتر از مرزهای چین رفته و حتی سیاست کشورهای غربی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. گزارش به مواردی اشاره می‌کند که در آن دولت‌های ترامپ و بایدن از الگوی چین پیروی کرده‌اند، از جمله تأمین مالی خرید سهام در بنادر، معادن و زیرساخت‌های حیاتی کشورهایی مانند یونان، گرینلند، استرالیا و پاناما. بسته کمک ۲۰ میلیارد دلاری آمریکا به آرژانتین هم کپی برداری کاخ سفید از رویکرد پکن توصیف می‌شود.
این گزارش حتی مناقشات داخلی آمریکا را تحت تأثیر این روند دانسته و انحلال بخشی از «آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا» (USAID) و احتمال انتقال منابع آن به «مؤسسه مالی توسعه بین‌المللی آمریکا» (DFC) برای افزایش سقف وام‌دهی از ۶۰ به ۲۵۰ میلیارد دلار را در همین چارچوب ارزیابی کرده است.
نویسندگان این گزارش تحقیقاتی نتیجه‌گیری می‌کنند که الگوی چین، کشورهای غربی را وادار کرده تا بازنگری جدی را در نحوه استفاده از ابزارهای مالی و کمک‌رسانی خود انجام دهند. با این حال، سیستم سیاسی چین-به دلیل توانایی هماهنگ‌سازی فعالیت شرکت‌ها با اهداف ملی-مزیتی دارد که دموکراسی‌های غربی فاقد آن هستند و این موضوع می‌تواند دست چین را در رقابت جهانی قوی‌تر کند.
منبع: ایرنا
ثبت دیدگاه