رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، روز سه‌شنبه گفت محمد بن‌سلمان هیچ اطلاعی از قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ توسط عوامل سعودی نداشته است؛ دفاعی شدید از ولیعهد سعودی که با ارزیابی نهادهای اطلاعاتی آمریکا در تضاد است.
ماجرای قتل خاشقجی، ستون‌نویس واشنگتن‌پست و منتقد مقیم آمریکا از رهبری سعودی، بار دیگر در اتاق بیضی و مقابل دوربین‌ها مطرح شد؛ آن هم زمانی که حاکم عربستان برای نخستین بار پس از بیش از هفت سال وارد کاخ سفید شد تا تصویر جهانی خدشه‌دارشده‌اش را ترمیم کند.
به گزارش رویترز، نهادهای اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که بن‌سلمان با عملیات «دستگیری یا قتل» خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول موافقت کرده بود. ولیعهد دستور دادن مستقیم را انکار کرده اما مسئولیت آن را به‌عنوان حاکم عملی کشور پذیرفته است. ترامپ با اشاره به بن‌سلمان که کنار او نشسته بود، به خبرنگاران گفت: «خیلی‌ها آن آقایی را که از او حرف می‌زنید دوست نداشتند، چه شما دوستش داشته باشید چه نداشته باشید. اتفاقاتی بود که افتاد، اما او هیچ اطلاعی از آن نداشت، و همین کافی است.»
بن‌سلمان گفت شنیدن خبر مرگ خاشقجی «دردناک» بوده، اما دولتش «تمام مراحل درست تحقیق» را انجام داده است. او افزود: «سیستم‌مان را بهتر کردیم تا مطمئن شویم چیزی شبیه این دیگر اتفاق نیفتد. دردناک است و اشتباهی بزرگ.» ترامپ که خبرنگار پرسش‌کننده را به «شرمسار کردن مهمانمان» متهم کرد، همچنین از ولیعهد به خاطر انجام «کاری باورنکردنی» در زمینه حقوق بشر تمجید کرد، اما توضیح بیشتری نداد.
این نوع برخورد ترامپ با بن‌سلمان با واکنش همسر خاشقجی روبه‌رو شد. حنان الاطر خاشقجی به رویترز گفت: «هیچ‌چیز نمی‌تواند چنین جنایت وحشتناکی را توجیه کند. فقط به این دلیل که او جنجالی بوده یا کسی دوستش نداشته.» او افزود که آرزو دارد ترامپ با او دیدار کند تا «جمال واقعی» را به او معرفی کند. بن‌سلمان نه‌تنها به علت قتل خاشقجی، بلکه به دلیل سرکوب مخالفان در داخل نیز به شدت از سوی گروه‌های حقوق بشری مورد انتقاد قرار گرفته است. با این حال، ولیعهد اصلاحات اجتماعی مهمی را به راه انداخته که برخی از سخت‌گیری‌های پیشین را از بین برده است.
فروش سلاح و توافق هسته‌ای غیرنظامی
این دیدار بر اهمیت رابطه‌ای کلیدی میان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و بزرگ‌ترین صادرکننده نفت تأکید می‌کند؛ رابطه‌ای که ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش اولویت بالا داده، در حالی که جنجال بین‌المللی پیرامون قتل خاشقجی به‌تدریج فروکش کرده است.
استقبال گرم از بن‌سلمان در واشنگتن، نقطه اوج جدیدی برای روابط آمریکا و عربستان است؛ روابطی که پس از قتل خاشقجی آسیب دید. جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین، به عربستان سفر کرد و با ولیعهد دیدار داشت، اما او را در کاخ سفید نپذیرفت. ترامپ گفت واکنش «مثبت»ی درباره احتمال عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل دریافت کرده است. اما ولیعهد تأکید کرد که هرچند مایل به پیوستن به توافق‌های ابراهیم است، اما شرطش این است که اسرائیل مسیری برای تشکیل کشور فلسطین ارائه دهد؛ چیزی که اسرائیل تاکنون رد کرده است. کاخ سفید بعدتر اعلام کرد ترامپ با تحویل‌های جنگنده‌های اف-۳۵ در آینده موافقت کرده و عربستان هم پذیرفته که ۳۰۰ تانک آمریکایی بخرد.
دو طرف همچنین یک «توافق دفاعی راهبردی» امضا کردند که به گفته کاخ سفید «بازدارندگی در سراسر خاورمیانه را تقویت می‌کند». جزئیات چندانی منتشر نشد، اما این توافق کم‌تر از آن چیزی بود که عربستان در ابتدا از ترامپ می‌خواست: یک پیمان رسمی شبیه ناتو که نیاز به تصویب کنگره دارد.
فروش جنگنده‌های اف-35 به عربستان که برای خرید ۴۸ فروند از آنها درخواست داده بود، نخستین فروش این هواپیماهای پیشرفته به ریاض خواهد بود و تغییری مهم در سیاست آمریکا محسوب می‌شود. این معامله می‌تواند موازنه نظامی خاورمیانه را تغییر دهد و آزمونی برای مفهوم «برتری کیفی نظامی» اسرائیل باشد که آمریکا سال‌ها بر آن تأکید کرده است. تاکنون، اسرائیل تنها کشور منطقه بوده که اف-35 در اختیار دارد. دو کشور همچنین یک «بیانیه مشترک» درباره پایان مذاکرات مربوط به همکاری در حوزه انرژی هسته‌ای غیرنظامی امضا کردند؛ اقدامی که به گفته کاخ سفید، بنیان حقوقی برای یک مشارکت بلندمدت در حوزه انرژی هسته‌ای ایجاد خواهد کرد.
بن‌سلمان مدت‌هاست به دنبال توافقی بوده که دسترسی به فناوری هسته‌ای آمریکا را برای عربستان باز کند و به این کشور کمک کند تا از نظر هسته‌ای هم‌سطح امارات و رقیب منطقه‌ای دیرینه‌اش ایران، قرار بگیرد. اما پیشرفت در چنین توافقی دشوار بوده، زیرا عربستان با شرط آمریکا برای کنار گذاشتن غنی‌سازی اورانیوم یا بازفرآوری سوخت مصرف‌شده؛ دو مسیری که می‌توانند به سلاح هسته‌ای منتهی شوند مخالفت کرده است. ترامپ پیش‌تر گفته بود احتمال می‌دهد توافقی درباره انرژی هسته‌ای غیرنظامی حاصل شود، اما افزود: «عجله‌ای برای آن نیست.»
افزایش تعهد سرمایه‌گذاری ولیعهد
در آغاز سفر، از ولیعهد با مراسم تشریفاتی باشکوهی که ترامپ در چمن جنوبی کاخ سفید برگزار کرد شامل تشریفات نظامی، شلیک توپ و عبور جنگنده‌های آمریکایی بر فراز محوطه استقبال شد.
بن‌سلمان در کنار ترامپ قول داد میزان سرمایه‌گذاری کشورش در آمریکا را از ۶۰۰ میلیارد دلار (که در سفر ترامپ به عربستان اعلام کرده بود) به یک تریلیون دلار افزایش دهد، اما هیچ جزئیات یا جدول زمانی ارائه نکرد. به گفته کاخ سفید، دو طرف همچنین یک تفاهم‌نامه درباره هوش مصنوعی و چارچوبی برای همکاری در حوزه مواد معدنی راهبردی امضا کردند.
سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری در آمریکا برای عربستان دشوار خواهد بود، زیرا این کشور در حال حاضر نیز هزینه‌های بسیار سنگینی برای مجموعه‌ای از پروژه‌های عظیم و بلندپروازانه در داخل می‌پردازد.
در چارچوب برنامه بلندپروازانه «چشم‌انداز ۲۰۳۰» برای متنوع‌سازی اقتصاد عربستان و کاهش وابستگی به نفت، انتظار می‌رود بن‌سلمان در یک کنفرانس سرمایه‌گذاری در مرکز جان اف کندی که روز چهارشنبه با حضور شمار زیادی از مدیران شرکت‌ها برگزار می‌شود، تلاش‌هایش را ارائه کند.
در اتاق بیضی، ترامپ به‌شدت هرگونه تعارض منافع با سرمایه‌گذاری‌های خانواده‌اش در عربستان را رد کرد. او گفت: «من هیچ ارتباطی با کسب‌وکار خانواده ندارم. آن را کنار گذاشته‌ام و صد درصد انرژی‌ام را صرف کارم کرده‌ام. کاری که خانواده‌ام می‌کنند اشکالی ندارد؛ آنها همه‌جا تجارت می‌کنند.»
کاخ سفید بارها گفته است که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید، فعالیتش در کسب‌وکارهایش را متوقف کرده و آنها را در یک صندوق امانی قرار داده که فرزندانش مدیریت می‌کنند. با این حال، از آنجا که ترامپ ذی‌نفع صندوق امانی است که سازمان ترامپ را کنترل می‌کند، پس از ترک ریاست‌جمهوری، درآمدهایی که خانواده‌اش اکنون کسب می‌کنند در اختیار او خواهد بود.
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه