در پی به قدرت رسیدن مجدد ترامپ دوباره با این بحث که آیا نظم بینالمللی جدیدی در حال شکلگرفتن است، مواجه شدهایم. اقدامات ترامپ در فاصلهگرفتن از تعهدات امنیتی در قبال متحدان اروپایی، نزدیکشدن به روسیه و نظامهای اقتدارگرا و نیز راهانداختن نوعی جنگ تجاری و... بار دیگر بحث درباره شکلگیری یک نظم بینالمللی جدید را به میان آورده است.
پوتین با ارائه کمکهای بزرگی به تهران، قصد دارد از غرب در پروندههای دیگری مثل اوکراین امتیاز بگیرد. در حالی که غرب و اسرائیل همچنان ایران را یک خطر بزرگ میدانند، پوتین در صدد فروپاشی نظام جهانی به رهبری ایالات متحده است و تعاملی که با پرونده ایران دارد، به همین منظور است.
گفته می شود رابرت مالی مسئول پرونده ایران در دولت آمریکا برای عبور از معضل تضمین های سیاسی و قانونی، اعطای «ضمانت های اقتصادی» را به ایران پیشنهاد کرده است. به این ترتیب که راه برای سرمایه گذاری کلان و گسترده شرکت های آمریکایی در بخش های مختلف اقتصادی ایران باز شود. در این صورت، شرکت ها و بخش خصوصی آمریکا برای حفظ منافع خود، در برابر تلاش هر دولتی در آمریکا برای خروج از توافق هسته ای و بازگرداندن تحریم ها، مقاومت خواهند کرد.
گفته می شود از زمان نشست مدیران سیاسی وزارت امور خارجه کشورهای طرف برجام با علی باقری کنی، مسئول تیم مذاکره کننده ایران، پیشرفت هایی حاصل شده است. یک منبع بلندپایه از گروه مذاکره کنندگان اروپایی شامگاه سهشنبه به روزنامه زوددویچه سایتونگ گفت: "مذاکرات همچنان بسیار کند پیش میرود، زمان رو به اتمام است. مسائل کلیدی در حوزه هسته ای و لغو تحریم ها هنوز حل نشده است."
اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا، تنش میان روسیه و غرب را نقض تعهدات شفاهی مقامات پیشین واشنگتن و باعث نگرانی امنیتی مسکو دانست و به واکاوای نقش ناتو و توسعه آن در شرق اروپا در این تقابل پرداخت.
چین واردات نفت از ایران در ماه دسامبر را رسما اعلام کرد. با وجود پایین بودن خرید ۹/ ۱میلیون بشکه نفت در کل این ماه، چنین اعلامی پس از یک سال میتواند سیگنال افزایش عرضه به بازار نفت دهد. همچنین برخی تحلیلگران آن را آزمایش تحریمهای آمریکا در بحبوحه مذاکرات هستهای میدانند. با وجود این، موسسات ردیابی نفتکشها ارقامی بسیار بالاتر را برای صادرات ایران اعلام کردهاند.
عبدالباری عطوان تحلیلگر مشهور جهان عرب در رای الیوم نوشت: چرا رئیس جمهور ایران مسکو را برای اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد؟ توافقهای احتمالی در این سفر کدام است و چرا میزان نگرانی آمریکا و اسرائیل در مورد آن افزایش یافته؟
شیخ زاید آل نهیان، موسس امارات متحده عربی، سالها پیش در یکی از سفرهای عمره خود به مکه، رابطه بین کشورش و عربستان سعودی را اینگونه توصیف کرد: رابطهی امارات با عربستان قلبی و روحی است و ما معتقدیم که ما یک سرنوشت داریم و باید مانند یک کل واحد عمل کنیم و در کنار هم باشیم.
رویدادهای اخیر در قزاقستان نشان داد که مشکلات و تهدیدها می توانند برای همه کشورها افزایش یابند. از این رو، ایران به همراه روسیه مسائل مبرم در اوضاع بین الملل و منطقه را بررسی می کنند، گره های اصلی تهدید برای دو کشور را شناسایی می کنند و مشخص می شود که دو کشور در مورد مشکلات اصلی منطقه تا چه اندازه اتفافق نظر دارند.
تحولات سریع در منطقه موجب تغییر دیدگاه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در خصوص ایران و ترکیه شد. این کشورها دریافتند خلأ ناشی از تغییر راهبرد آمریکا در منطقه را اسرائیل نمی تواند پر کند و راهی جز تفاهم بین کشورهای منطقه برای پرهیز از برخورد وجود ندارد. این تغییر موضع کشورهای عربی، بعد از مذاکرات عربستان و ایران در بغداد و بهبود روابط امارات با ایران و ترکیه، آشکارتر شد.
کارشناس مسائل روسیه گفت: داخل کشور ما دائم همین نگاه منفی و ضد روسی بازتولید میشود. متأسفانه این چالش ضد روسی در حوزه سیاست خارجی ایران هم وجود دارد، ما نه در وزارت خارجه بیواسطه روسها را نشناختیم و نگاه درستی هم نداریم.