رئیس‌جمهور کلمبیا، گوستاوو پترو، ایالات متحده را متهم کرد که در حمله‌ای به یک قایق، ماهیگیر بی‌گناهی را به قتل رسانده است؛ حمله‌ای که مقام‌های آمریکایی ادعا کردند آن قایق حامل مواد مخدر بوده است. این اتهام باعث شد دونالد ترامپ روز یکشنبه اعلام کند که کمک‌های آمریکا به کلمبیا، یکی از بزرگترین دریافت‌کنندگان کمک واشنگتن در آمریکای لاتین را به‌شدت کاهش می‌دهد و تعرفه‌های جدیدی بر کالاهای این کشور اعمال خواهد کرد.
حمله جدید ترامپ علیه رئیس‌جمهور کلمبیا، احتمال درگیری گسترده در آمریکای لاتین را افزایش می‌دهد، جایی که ایالات متحده پیش از این فشار بر ونزوئلای همسایه و رهبر آن، نیکولاس مادورو، را افزایش داده است. کشتی‌های نیروی دریایی، جت‌های جنگنده و پهپادهای آمریکایی برای آنچه دولت این کشور «درگیری مسلحانه» با کارتل‌های مواد مخدر توصیف کرده است، در منطقه مستقر شده‌اند. ترامپ همچنین عملیات مخفی در داخل ونزوئلا را مجاز دانسته است. برخلاف ونزوئلا، کلمبیا متحد دیرینه ایالات متحده و دریافت‌کننده اصلی کمک‌های آمریکا در منطقه است.
افزایش تنش‌ها در کارائیب
به نوشته نیویورک‌تایمز، این جدال میان دو رئیس‌جمهور بازتابی از افزایش تنش‌ها در منطقه بر سر استقرار گسترده نیروهای نظامی آمریکا در دریای کارائیب است؛ استقراری که هدف آن کشور همسایه کلمبیا، یعنی ونزوئلا عنوان شده است. نیروهای آمریکایی در هفته‌های اخیر ده‌ها نفر را در کشتی‌هایی کشته‌اند که دولت ترامپ مدعی است از ونزوئلا برای قاچاق مواد مخدر حرکت کرده بودند.
دولت آمریکا تاکنون هیچ مدرک مستقیمی برای اثبات این ادعاها ارائه نکرده و تنها به «ارزیابی‌های اطلاعاتی» و بخش‌هایی از ویدیوهای محرمانه از حملات اشاره کرده است. متخصصان حقوق بین‌الملل این نوع کشتارها را غیرقانونی دانسته‌اند، زیرا نیروهای نظامی نمی‌توانند غیرنظامیانی را که در لحظه تهدیدی ایجاد نمی‌کنند یا مستقیماً در درگیری شرکت ندارند، هدف قرار دهند.
پترو در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «مقام‌های دولت آمریکا مرتکب قتل شده‌اند و حاکمیت ما را در آب‌های سرزمینی‌مان نقض کرده‌اند.» او گفت مردی که در حمله اواسط سپتامبر کشته شد، آلهاندرو کارانزا، یک ماهیگیر تمام‌وقت بود که قایقش دچار نقص فنی شده و احتمالاً در آب‌های کلمبیا سرگردان بوده است. هنوز امکان تأیید فوری این مطلب وجود ندارد. ترامپ در واکنش، پترو را متهم کرد که برای مقابله با تولید مواد مخدر غیرقانونی کاری انجام نمی‌دهد و او را «قاچاقچی مواد مخدر» با «زبانی بی‌ادبانه نسبت به آمریکا» خواند. او اعلام کرد که ایالات متحده پرداخت کمک‌های مالی به کلمبیا را متوقف خواهد کرد؛ کشوری که سال‌هاست از بزرگترین دریافت‌کنندگان کمک‌های ضد‌مواد‌مخدر آمریکاست. ترامپ سپس در هواپیمای اختصاصی خود (ایرفورس‌وان) به خبرنگاران گفت که روز دوشنبه تعرفه‌های جدیدی بر کالاهای کلمبیا اعمال خواهد کرد. روابط این دو رئیس‌جمهور از آغاز دولت دوم ترامپ پرتنش بوده است.
دیپورت از نیویورک
در ژانویه، تنها چند روز پس از آغاز به کار ترامپ، او تهدید کرد که تعرفه‌های سنگینی بر کلمبیا اعمال می‌کند، زیرا پترو مانع استفاده آمریکا از هواپیماهای نظامی برای بازگرداندن هزاران مهاجر به کلمبیا شده بود. در سپتامبر، پس از آن‌که او در تجمعی طرفدار فلسطین در نیویورک از سربازان آمریکایی خواسته بود از دستورات ترامپ سرپیچی کنند، ایالات متحده ویزا‌ی پترو را نیز لغو کرد، آن هم در جریان مجمع عمومی سازمان ملل.
با این حال، هنوز مشخص نیست که کاهش جدید کمک‌های آمریکا چه تأثیری بر کلمبیا خواهد داشت. دولت ترامپ پیش‌تر نیز در اوایل سال جاری کمک‌های خود به کلمبیا را کاهش داده بود، همان‌گونه که در سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز چنین کرده است. به گفته آدام ایساکسون، مدیر بخش نظارت دفاعی در دفتر واشنگتن برای آمریکای لاتین (WOLA)، کلمبیا در آغاز سال قرار بود بیش از ۴۰۰ میلیون دلار کمک دریافت کند، اما این رقم به حدود یک‌چهارم آن رسیده است.
بزرگترین عملیات نظامی ایالات متحده در چند دهه اخیر
هرچند همکاری واشنگتن و بوگوتا در زمینه مبارزه با مواد مخدر ادامه دارد، میزان کمک‌های آمریکا به‌طور کلی نسبت به سال‌های «طرح کلمبیا» (Plan Colombia)، ابتکار دهه ۲۰۰۰ برای مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر و شورشیان چپ‌گرا، به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. اما فراتر از مسئله کمک‌ها، این تنش‌ها نشان می‌دهد که کلمبیا ممکن است مستقیماً از استقرار نظامی آمریکا در کارائیب آسیب ببیند. کلمبیا هنوز بزرگترین تولیدکننده کوکائین در جهان است و نقشی به‌مراتب بزرگ‌تر از ونزوئلا در تجارت جهانی مواد مخدر دارد، کشوری که تولید کوکائینش ناچیز است و در قاچاق فنتانیل نیز نقشی ندارد.
چندی پس از اعلام توقف کمک‌ها از سوی ترامپ، پیت هگسث، وزیر دفاع آمریکا، از حمله‌ای جدید به یک قایق خبر داد و ادعا کرد که آن قایق با گروه شورشی ارتش آزادی‌بخش ملی (ELN) کلمبیا مرتبط بوده است. او بدون ارائه هیچ مدرکی گفت این قایق که روز جمعه هدف قرار گرفت، حامل مواد مخدر بوده است. استقرار نیروهای آمریکایی در منطقه، بزرگترین عملیات نظامی ایالات متحده در چند دهه اخیر محسوب می‌شود و شامل حدود ۱۰ هزار سرباز آمریکایی و ده‌ها هواپیما و کشتی جنگی است. دولت ترامپ این عملیات را «مأموریتی برای مقابله با مواد مخدر و تروریسم» توصیف می‌کند، اما مقام‌های آمریکایی در گفت‌وگوهای خصوصی آشکار کرده‌اند که هدف اصلی، سرنگونی رهبر اقتدارگرای ونزوئلا، نیکولاس مادورو است.
رویارویِ ترامپ
گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، یک سیاستمدار چپ‌گرا و عضو سابق گروه چریکی شهری، که در سال ۲۰۲۲ به قدرت رسید، بارها از مادورو حمایت کرده است، در حالی‌که بحران میان واشنگتن و کاراکاس رو به تشدید است. پترو برخلاف بسیاری از رهبران محتاط آمریکای لاتین که با دولت ترامپ با احتیاط برخورد کرده‌اند، تمایل آشکاری به درگیری و مقابله لفظی با ترامپ نشان داده است.
در داخل کلمبیا، موضع‌گیری پترو واکنش‌های متفاوتی برانگیخت. ویکی داویلا، روزنامه‌نگار و نامزد محافظه‌کار ریاست‌جمهوری، روز یکشنبه از ترامپ حمایت کرد و در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «پترو و دولت فاسدش به هر شکل ممکن قاچاق مواد مخدر را تسهیل کرده‌اند».
اما سناتور ایوان سپدا، از حامیان پترو، در پاسخ گفت ترامپ باید به جای متهم کردن دیگران، بر تقاضای گسترده مواد مخدر در خود آمریکا تمرکز کند: «ما رئیس‌جمهوری شریف داریم، کسی که زانو نمی‌زند و از ایالات متحده می‌خواهد مسئولیت نقش خود را در بحران قاچاق مواد مخدر بپذیرد.»
رابطه تازه
از اوایل ماه سپتامبر ایالات متحده هفت حمله هوایی در منطقه انجام داده و مدعیست که قاچاقچیان مواد مخدر را هدف قرار داده‌اند. در اثر این حملات حداقل 32 نفر کشته شده‌اند. ترامپ روز یکشنبه گفت که پترو «با آمریکا رابطه تازه‌ای» دارد. او گفت که قاچاق مواد مخدر «علی‌رغم پرداخت‌ها و یارانه‌های کلان از سوی ایالات متحده [به کلمبیا] که چیزی جز کلاهبرداری بلندمدت از آمریکا نیست» همچنان ادامه دارد». او افزود: «از امروز، این پرداخت‌ها یا هر نوع پرداخت یا یارانه دیگری دیگر به کلمبیا پرداخت نخواهد شد».
الیزابت دیکینسون، تحلیلگر ارشد منطقه آند در گروه بین‌المللی بحران، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «این گیج‌کننده و عمیقاً نابخردانه است که ایالات متحده قوی‌ترین شریک نظامی خود در آمریکای لاتین را در لحظه‌ای که تنش بین واشنگتن و ونزوئلا در بالاترین نقطه خود در سال‌های اخیر است، از خود دور کند». او گفت واشنگتن و بوگوتا مدت‌هاست که روابط خود را بنیادی می‌دانند، اما «منطق کنونی با اثرات واقعاً فاجعه‌باری در حال کنار گذاشته شدن است».
از زمانی که ترامپ اوایل امسال آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده را به شدت محدود کرد، کلمبیا کمک قابل توجهی از ایالات متحده را از دست داد. کاهش بیشتر بودجه می‌تواند بر همکاری نظامی تأثیر بگذارد و تلاش‌ها برای مبارزه با گروه‌های شورشی را تضعیف کند. دیکینسون گفت: «اگر این [بودجه/نیرو] قطع شود، ما شاهد از دست دادن استراتژیک توانایی ارتش و پلیس کلمبیا دقیقاً در لحظه‌ای خواهیم بود که آن‌ها با بزرگترین بحران امنیتی در کلمبیا در بیش از یک دهه اخیر روبرو هستند.»
منبع: اکوایران
ثبت دیدگاه